شب یلدا آخرین شب ماه قوس و درازترین شب سال می باشد که فردای این شب را (چله) می گویند و در برخی مناطق کشور تجلیل می شود.
شب یلدا یا شب جله از دیر زمانی با این سرزمین پیوند دارد و ریشه آن به ۷۰۰۰ هزار سال می رسد.

بلخ نخستین سرزمینی می باشد که تاریخ را به دنیا هدیه داد، یعنی نخستین روز تاریخ از بلخ شروع می شود. به همینگونه آریایی که در این مرز و بوم زیست داشتند، کشاروز بودند و همیشه کوشش میکردند تا برای بهبود کشاورزی خویش سال و ماه را بدانند. به همینگونه جشن های زیادی را در هر موسم از سال میگرفتند که از آن جمله یکی هم جشن شب یلدا می باشد که تا هنوز در سرزمین ما و در بین پارسی زبانان جهان در آخرین شب فصل پاییز از این شب(یلدا) تجلیل میکنند و با روشن نمودن آتش و نهادن میوه های گوناگون مانند تربوز(هندوانه)، آجیل، انار و همچنان شیرینی ها رنگارنگ و در برخی از کشور ها با پایکوبی ها ، فال گرفتن از دیوان حافظ شیرین سخن و گذاشتن درخت کاج این شب را شب یلدا خوش آمدید می گویند.

یلدا چه معنی می دهد؟
یلدا واژه سریانی بوده به معنی زایش مهر یا زایش آفتاب می باشد که این واژه در زمان حکومت ساسانیان وارد سرزمین آریانا شده است که این شب پیوند دارد به ۷۰۰۰ سال پیش از امروز به آیین مهر یا میترا به باور گذشته ها.
شب یلدا یا درازترین شب سال نماد تاریکی و اهریمنی می باشد که فردای آنرروز دوباره رزو ها دراز شده و آفتاب بیشتر می تابد. چرا که در نزد پیشینان شب نماد اهریمن و روز نماد اهوارایی بود.
همچنان در زمان گذشته سال را به سه بخش جدا نموده بودند که هربخش آن ۴۰ روز بود و شروع سال را همین فردای شب یلدا میدانستند که بعدها به ۴ بخش جدا شد که هر ۳۰ روز می باشد.

تاثیر شب یلدا بالای دگر اقوام:
امروز در قمست های زیادی از کره خاکی از این شب به نام ها و باور های مختلف پذیرایی میکنند. اما ریشه تمام آنها به همین شب چله می انجامد.
این فرهنگ آریایی از طریق مانویان وارد اروپا شد از اینکه بسیار از اروپایی ها به آیین مهر گرویده بودند همه از این شب تجلیل میکردند. زمانیکه عیسویت ظهور کرد و آهسته آهسته در اروپا نفوذ نمود در سده چهارم میلادی در میان ترسایان به عنوان جشن تولد عیسی به هستی خود ادامه داد.

از اینجا آشگار می شود که عسویت نتوانست این فرهنگ را ریشه کن کند اما به گونه دیگر و بنام زاد روز عیسی تا به امروز از این شب بنام کریسمس تجلیل می شود. اما ریشه آن به ۷۰۰۰ هزار سال پیش در بلخ باستان بر می گردد.

یلدا از دید سرایندگان زبان پارسی:

از عمر رفته نیز شماری کن
مشمار جدی و عقرب جواز را
درواست کاروان سر ز ینجا
شمعی بیاید این شب یلدا را
پروین اعتصامی

لعل لب به دلنوازی مشهور
وی روی خوشت به ترکتازی مشهور
با زلف تو قصه ای است مارا مشکل
همچون شب یلدا به درازی مشهور
عبید زاکانی

باد آسایش، گیتی نزند بر دل ریش
صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود
سعدی

هنوز با همه دردم امید درمان است
که آخری بود آخر شبان یلدا را
سعدی

نظر به روی تو هر بامداد نوروزی است
شب فراق تو هر شب که هست یلدایی است
سعدی

صحبت حکام، ظلمت شب یلداست
نور ز خورشید خواه، بو که برآید
حافظ

مهره مهر چو از حقه مینا بنمود
ماه من طلعت صبح از شب یلدا بنمود
خواجوی کرمانی

شب هجرانت ای دلبر، شب یلداست پنداری
رخت نوروز و دیدار تو عید ماست پنداری
اوحدی مراغه ای

با زلف تو قصه ای است ما را مشکل
همچون شب یلدا به درازی مشهور
عبید زاکانی

شب یلداست هر تاری ز مویت، وین عجب کاری
که من روزی نمی بینم، خود این شب های یلدا را
سلمان ساوجی

چه عجب گر دل من روز ندید
زلف تو صد شب یلدا دارد
فیض کاشانی

شام هجران تو تشریف به هرجا ببرد
در پس و پیش هزاران شب یلدا ببرد
وحشی بافقی

آبروی شمع را بیهوده نتوان ریختن
صد شب یلداست در هر گوشه ی زندان مرا
عرفی شیرازی

من از روز جزا واقف نبودم
شب یلدای هجران آفریدند
فروغی بسطامی

هست در سالی شبی ایام را یلدا ولیک
کس نشان ندهد که ماهی را دو شب یلدا بود
خواجوی کرمانی

بر رخ تو کآفت جان من است
از شب یلدا سپه آورده ای
امیرخسرو دهلوی

بر من و یاران شب یلدا گذشت
بس که از زلف تو سخن رفت دوش
قاآنی

بس درازستی ای شب یلدا
لیک با زلف دوست کوتاهی
قاآنی

دور است کاروان سحر زینجا
شمعی بباید این شب یلدا را
پروین اعتصامی

شب یلدای غمم را سحری پیدا نیست
گریه های سحرم را اثری پیدا نیست
محتشم کاشانی

تو جان لطیفی و جهان جسم کثیف
تو شمع فروزنده و گیتی شب یلدا
خاقانی

روزهای تیره بر شبها فزود
عمر من شد یک شب یلدای عشق
فیض کاشانی

تا در سر زلفش نکنی جان گرامی
پیش تو حدیث شب یلدا نتوان کرد
خواجوی کرمانی

با خود از بهر تسلی شب یلدای فراق
هر چه گفتم ز زبان تو غلط بود غلط
محتشم کاشانی

چشم جان را سرمه اش اعمی کند
روز روشن را شب یلدا کند
اقبال لاهوری

یا شاعری دیگر گفه است:
نظری به روی تو هر بامداد نوروزیست
شب فراق تو هرشب که هست یلدا ست

باد آسایش گیتی نزند بر دل ریشی
صبح صادق نرود تا شب یلدا نرود

روی سپیدش برادر مه گردون
موی سیاهش پسر عم شب یلدا

پایان سخن،
همیشه چون درخت کاج سر سبز و چون آفتاب بدرخشید.

کد (3)

>>>   یلدا بر تمام وارثان آیین های یلدا و نوروز و مهرگان، از ارس و اروند تا بدخشان و خجند مبارک باد.

>>>   این رباعی هم به زبان اوزبیکی است :
یلدا کیچه سی بیر دور ..بیر یل ده ایکی بولمس
من اونګه عجب حیران .. بیر آیده ایکی یلدا؟
تشریح: مقصد شاعر شب دراز است که دریکسال خورشیدی یګانه شب است یعنی درازترین شب سال است و در مقابل روز مربوط این شب کوتاه ترین روزهای سال است. در شعر بالا بیر آیده ایکی یکی یلدا روی دلدار یا دلبر بوده و دو یلدا زلف اوست .
معلم ریاضی متقاعد از اندخوی

>>>   👩‍🎓👨‍🎓👬 در رسانه ای خواندم که:
رحمت لله نبیل رئیس امنیت سابق کشور گفته است که:
مردم کشور ما از (( زندگی پرخونی شب یلدایی صرف با حذف نمودن و تغیر دادن چند لفظ یا کلمه نوشتاری و خوانشی )) برای همیشه از قتل و کشتار ناحق خلاص و نجات دایمی به اینگونه می شود که:

کلمه (هویتی) لفظ توهمی-خونریز تک ملیتی (افغان) و نام تک قومی-انحصاری کشور (افغانستان) را از صفحه و رسانه های (تعارفی-هویتی) داخلی و خارجی کشور ما حذف گردد و با جاگزین شدن کلمات یا لفظ شایسته ای، مردم و نسل آمدنی را به همدیگر پذیری، سازگاری و در یک زندگی با امنیت اقتصادی و رفاه سوق بدهیم که تمام تعصب، زیاده و برتری جویی، نسل کشی قومی ۱۳۰ ساله، مداخله خارجی و بیگانه پروری ها هم ختم و خلاص شود و زندگی آرام و مرفه را با صبح صادق (نام همدیگر پذیری جدید) آغاز کنیم و
تا هیچ قوم و گروهی دعوای تک قومی-کشوری را نکند.
رحمت الله نبیل 👩‍🎓👬👨‍🎓

>>>   یلدا و به تعقیب آن نوروز جشنهای باستانی کشور پرغرور آریایی -خراسانیان است-
نگذارید/ فرزندانتان ازین عنعنات اجدادی شان نا آگاه باشند.
کابلی

>>>   متاسفم برای کسانی که میخواهند فرهنگ جاهلی و آتش پرستی را وارد کشور مسلمان کنند
اسلام آمد که با جاهلیت مبارزه شود نه آنکه شما تبلیغش را کنید
محمد - هرات

>>>   به آرزوی داشتن شب یلدای خوبی برای همه عزیزان
حبیبی

>>>   به جواب آنعده از کسانیکه مخالفت خودرا در ارتباط به شب یلدا و دیگر رسوم و عنعنات آریایی ها ابراز داشته اند و خودرا گویا یک مومن و مسلمان واقعی جلوه داده اند، مینویسم که: از خداوند بزرگ برای شما آگاهی کامل، ذهنیت روشن و عقل و هوش فکر درست آرزو میکنم تا از تاریکی فکر و جهالت نجات یابید و کینه و دشمنی و تعصب را از ذهنیت و قلب تان دور و برطرف بگرداند.
آریایی

>>>   او مولوي كه با یلدا دشمنی دارد یلدا فقط نام یک شب است هیچ کس هم در این شب از روی آتش پرش نمیکند چقدر جاهل استی که با نام یک شب هم دشمنی دارید؟

>>>   شب يلدا- ميراث پيشينه فرهنگى ما
شب يلدا در آثار بزرگاان ادبيات پارسى واهميت آن در فرهنگ تورانى و هند و ايران

مولوی و بلخ و روم به زبان تورکى
مولوی » دیوان شمس تبريز » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۱۸۳
اوزن یلدا سنا بو در قلاوز
چپانی برک دت قر تن اکشدر

مسعود سعد سلمان » قصاید » شمارهٔ ۸
کرده خورشید صبح ملک تو
روز همه دشمنان شب یلدا

منوچهری » » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۲۱ - در مدح خواجه احمد وزیر سلطان مسعود غزنوی
نور رایش تیره شب را روز نورانی کند
دود خشمش روز روشن را شب یلدا کند

خاقانی » قصاید » شمارهٔ ۸۱
یوسف روز، به چاه شب یلدا بینند
خوشی عافیت از تلخی دارو یابند

خاقانی » » قصاید » شمارهٔ ۱۷۶
هست چون صبح آشکارا کاین صباحی چند را
بیم صبح رستخیز است از شب یلدای من

امیرخسرو دهلوی » » غزل ۶۰۱
توبه به زیر گنه آورده‌ای
بر رخ تو که آفت جان منست
از شب یلدا سپه آورده‌ای
رسم تو آزردن خسرو شده

امیرخسرو دهلوی » » غزلیات » شمارهٔ ۲۴۱
گشت پرویز که در سلک تو لالایی هست
هر شبی در غم هجرت شب یلداست مرا
که به سالی به جهان یک شب یلدایی هست
چوب خشک است به پیش قد تو هر سروی

امیرخسرو دهلوی » » غزلیات » شمارهٔ ۱۷۳۰
کس نداند غم خسرو مگر آن کس که مباد
بی چراغی بود اندر شب یلدا …

امیرخسرو دهلوی » » غزل » شمارهٔ ۱۷۸۸
از شب یلدا سپه آورده ای
شانه کو گم کرده بر فرق تو ره

اقبال لاهوری » اسرار خودی » دعا
روز پهلوی شب یلدا زند
خویش را امروز بر فردا زند

اقبال لاهوری » رموز بیخودی » پیشکش به حضور ملت اسلامیه
اشک خود بر خویش می ریزم چو شمع
با شب یلدا در آویزم چو شمع
جلوه را افزودم و خود کاستم
دیگران را محفلی آراستم

اقبال لاهوری
چشم جانرا سرمه اش اعمی کند
روز روشن را شب یلدا کند

انوری متولد ابیورد تورکمنستانى زندگى در تبريز و آرمگاه درتبريز وبلخ
انوری » » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱۷۷
درازی شبهای یلدا گرفته
مرا صنعت چرخ توسن شکسته
مرا صولت دهر رعنا گرفته

انوری » » مقطعات » شمارهٔ ۳۵۱ - کیسه‌ای به حکیم وعده کرده‌اند آن را با کاردی طلب می‌کند
که ز عشقت چگونه می‌سوزم
با بهار رخت تواند گفت
شب یلداکه روز نوروزم
در فراق رخ چو خورشیدت
روشنایی نمی‌دهد روزم

حافظ شيرازى
حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۲
دیو چو بیرون رود فرشته درآید
صحبت حکام ظلمت شب یلداست
نور ز خورشید جوی بو که برآید

سعدی شيرازى
سعدی » غزل ۴
هنوز با همه دردم امید درمانست
که آخری بود آخر شبان یلدا

سعدی » غزل ۱۱۲
به روی تو هر بامداد نوروزیست
شب فراق تو هر شب که هست یلداییست
خلاص بخش خدایا همه اسیران را

مگر کسی که اسیر کمند زیباییست
سعدی » » غزلیات » غزل ۲۶۴
باد آسایش گیتی نزند بر دل ریش
صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود
بر دل آویختگان عرصه عالم تنگست

سعدی » » غزل ۴۲۳
برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد
که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم


سعدی » قصیدهٔ شمارهٔ ۵ - در وصف بهار
روز رویش چو برانداخت نقاب شب زلف
گفتی از روز قیامت شب یلدا برخاست
ترک عشقش بنه صبر چنان غارت کرد
که حجاب از حرم راز معما برخاست

سنایی غزنوى
سنایی » قصیدهٔ شمارهٔ ۷ - در مقام اهل توحید
که از یک چاکری عیسی چنان معروف شد یلدا
قدم در راه مردی نه که راه و گاه و جاهش را
سنایی غزنوى
شب یلدا سراج ازو بودی
روز هیجا هیاج ازو بودی

مهستی گنجوی
مهستی گنجوی » رباعیات
دوشینه شبم بود شبیه یلدا
آن مونس غمگسار نامد عمدا
شب تا به سحر ز دیده دُر می‌سفتم
می‌گفتم رب لاتذرنی فردا

بلخى و قدباديانى ناصرخسرو
ناصرخسرو » دیوان قصیدهٔ شمارهٔ ۱
قندیل فروزی به شب قدر به مسجد
مسجد شده چون روز و دلت چون شب یلدا

ناصرخسرو » » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱۴
او بر دوشنبه و تو بر آدینه
تو لیل قدر داری و او یلدا

عنصری بلخى
عنصری » قطعات و ابیات پراکندهٔ قصاید » شمارهٔ ۷

چون حلقه ربایند بنیزه تو بنیزه
خال از رخ زنگی بزدایی شب یلدا

سنایی غزنوى
سنایی » قصیدهٔ شمارهٔ ۷ -
که از یک چاکری عیسی چنان معروف شد یلدا
قدم در راه مردی نه که راه و گاه و جاهش را
نباشد تا ابد مقطع نبودست از ازل مبدا

سنایی » حدیقة الحقیقه
آدم گم شدهٔ خود را در نور صبح کاذب نطلبد. جمالی که از ضیاء او شب یلدا سوزن را در میان خاک بتوان یافت انگشت مرده ندهد. عاجزان دیده را به حول و حیلت صفا
سنایی »: اندر نعت پیامبر و علی‌بن ابی‌طالب
شب یلدا سراج ازو بودی
روز هیجا هیاج ازو بودی

صائب تبریزی » غزل شمارهٔ ۷۹۴
چون نامه های روز قیامت نقاب ها
بیدار شو که در شب یلدای نیستی
در پرده است چشم ترا طرفه خوابها

صائب تبریزی » غزل شمارهٔ ۱۱۹۳
آنچنان کز جمله شبها شب یلدا یکی است
غافلان از کاهلی امروز را فردا کنند

صائب تبریزی غزل شمارهٔ ۱۳۴۸
آنچه بر بیمار از طول شب یلدا گذشت
ترک دستار تعین کام بخش عالمی است

صائب تبریزی غزل شمارهٔ ۳۵۳۷
می کند زلف دراز تو به دلهای حزین
آنچه با خسته روانان شب یلدا نکند

صائب تبریزی » غزل شمارهٔ ۴۰۷۹
چون دست کوتهم به ترنج ذقن رسد
کوته نمی شود شب یلدای غربتم

صائب تبریزی » غزل شمارهٔ ۴۲۲۸

روز سفید خود شب یلدا نمی کنند
پیکان دهن به خنده چو سوفار باز کرد

صائب تبریزی »
شد دام زیر خاک ز گرد و غبار خط
زلفی که بود از شب یلدا بلندتر

صائب تبریزی غزل شمارهٔ ۶۱۲۴
دست کوته دار ای مهر از شب یلدای من
مشت خاکی چون عنانداری کند سیلاب را؟

صائب تبریزی » شمارهٔ ۳۷
گل فتد در دیده روزن مرا از ماهتاب
در شب یلدای بخت من نیارد شد سفید

>>>   اسلام آمد همه بدی ها وخرافات را از جامعه بشری زدود مگر آن آئین های تاریخی فرهنگی که منافات با شرع اسلام ندارد تنها منع نگردیده حتا برای رشد،گسترش وبهبود آن تاکید گردیده است مگر میشود این چهار فصل که مبداٌ آن آریانای کهن بوده واز نظر جغرافیائی منوط بر کشور های وهمسایه گان آریانای قدیم میشودوتاریخ تقویم شمسی را با تاریخ هجری قمری اعراب مقایسه کردچهارفصل چهار تحول بزرگ برای آفتاب وزمین که برای بقای زنده گی بشری ضروریست مگر این گناست که دربهار همه نباتات جان دیگر میگرند حیوانات خزنده موروملخ که به خواب زمستانی میروندزنده میشوند مگراین یک معجزه الهی نیست این تحول بزرگ قابل وصف ودرخورتجلیل نیست درچله چه تحولات باچه فلسه ئی رخ میدهد؟اگر به ساخت وساز منازل مسکونی توجه داشته باشیدکلکین بزرگ به طرف جنوب وکلکین کوچک بطرف شمال گذاشته شده درتابستان که نیاز به گرمانیست آفتاب دروسط آسمان یعنی خارج از خانه ولی درزمستان که به گرماضرورت است آفتاب داخل خانه این تحول بزگ درکدام موقع سال اتقاق می یفتد (چله) یاهمان آفتاب گردشی بنآ مچو اتفاق عظیم تفکر وتعقل عظیم میخواهد تابداند که خداوندج همه چیز را برای جهان هستی پروگرام کرده ودرخورتجلیل است
اقبال

>>>   يلدا و نوروز و سمنك و سبزه لغت از رسوم و فرهنگ با افتخار افغانستان است با دروغ بافي كسي نميتواند انرا به اسم خود كند. ولي كشور هاي همسايه ما كه زماني جز خاك ما بودند هم با ان اشنايي دارند.

>>>   تشکر از معلومات پر ارزش. وقتی تاریخ مکمل آن دوران ها را میخوانی گریه ات می گیرد که همه فرهنگ و رواج هایی مردمی توسط عرب های بربر بشکلی نابود و یا هم کم ارزش شدند. جای آن همه مهر را وحشت، قتل، آدم کشی و چورو چپاول زن و مال (بنام غنیمت) پر کرد.
با نام "یلدا" اکثر جهانیان بشکلی از اشکال آشنایی دارند (در معرفی شب یلدا ایرانی ها نقش پر رنگتر داشته اند) در خانه ما این نام همیشه زبانزد است زیرا نام دخترم یلدا است.
وهابی هایی بی فرهنگ حتی به نوروز هم رشک میبرند ولی فراموش کرده اند که خاموشی نوروز در این سرزمین تاثیری در بزرگ داشت آن در سراسر جهان نخواهد داشت.
به امید روزی که این زنجیره هایی بربری بسگلد و روشنایی آفتاب دوباره بتابد.
آزاده

>>>   شب یلدا بسیار محدود تجلیل میگردد

>>>   از زمان ساسانی وارد این سرزمین شد یعنی در آن زمان افغانستان زاده نشده و امپراطور ساسانیان ایران بوده است پروین اعتصامی که شاعر فارسی زبان ایرانی بوده (آذربایجان ایران )عبید هم ایرانی چرا شعرای افغانستانی چیزی نسرودن.
بدخشانی

>>>   خطاب به آزاده.
من فکر میکنم که شما از تاریخ هیچ آگاهی ندارید و عقده مندانه چند جمله ای نوشته اید که ناشی از ضدیت تان با دین اسلام میباشد اگر کمی به تاریخ سر بزنید و منصفانه بنگرید در می یابید که این دین اسلام بودکه اخلاق،انسانیت و محبت و مهر وعلم و فضیلت را به جامعه بشری به ارمغان آورد ‌ورنه شما در جهل قرار داشته درست رسی به انترنیت نمیداشتید واگر دین اسلام نمیبود حال شما فرق بین مادرو خواهر ویک دختر بیرون از فامیل در همبستر شدن نمی کردید و این اسلام بود که به ما فهماند که مادر و خواهر و زن ودختر چه حق وحقوقی دارد .ودیگر اینکه اگر از تاریخ با خبر می بودید دور نمیرفتید از جنایات چنگیز و کمونستان در حق این سر زمین یاد میکردید.
رحمتی

شب یَلدا یا شب چلّه یکی ازکهن‌ترین جشن‌های خراسان است.
هوطنان و دوستان عزیز: جهت خطر کرونا بهترخواهد بود در کنار خانواده کوچک تان به خوشی بگذانید. یاد آوری از شب چلّه، فقط برای فراموش نشدن سنن تاریخی ما می باشد.

خراسانیان نزدیک به چند هزار سال است که شب یلدا -آخرین شب پاییز- را که درازترین و تاریکترین شب در طول سال است تا سپیده دم بیدار می‌مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می‌دارند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی روحیه‌‌ی آنان را تضعیف نکند و با به روشنایی گراییدن آسمان به رخت خواب می‌روند و می‌آسایند.

گفته میشود اجداد ما این شب را تا به صبح به جشن و شعر و داستان خوانی می‌پرداختند؛ برخوانی الوان از میوه‌هایی چون هندوانه، خربزه، انار، سیب، می‌نشستند. هرچند که زندگی ماشینی و گرفتاری‌های روزمره، موجب ایجاد فاصله میان مردم این حوزه تمدنی با سنت‌ها و آیین ‌های گذشته شده، اما هنوزهم جلوه‌هایی از سنت‌های ویژه‌ی خراسان باستان در ایامی مانند شب یلدا به چشم می‌خورد.

نزدیک به چند هزارسال است که آخرین شب پاییز یعنی شب یلدا که تاریک ترین و درازترین شب سال است توسط خراسانیان جشن گرفته می شود و آیین ها و رسومات مختلفی در این شب به یاد ماندنی در کنارهم سپری می کنند. همانطور که می دانید تاریخچه و پیشینه یلدا به زمان های بسیار گذشته برمیگردد ولی مشخص نیست قدمت دقیق آن به چه زمانی تعلق دارد بسیاری از باستان شناسان هفت هزار سال پیش را برای تاریخ شب یلدا مطرح کرده اند.

ظروف سفالی دوران قبل از تاریخ را به استناد گرفته اند چرا که نقوش حیوانی ماه های خراسانیان همچون عقرب و قوچ داخل این ظرف ها هک شده اند البته ناگفته نماند نقوش کشفیات باستان شناسی و کتیبه ها نادرند ولی باستان شناسان براین باورند که تا 7000 سال پیش نیزمیتوان آیین مربوط به شب یلدا را رصد کرد.

جشن نور، جشن و یا خوشی شب یلدا و جشن مهرگان و غیره جشن های خراسانیان همه برای خوشی و شادی مردمان این سر زمین بوده است. بنده امروز صبح، که به اینترنت داخل شدم و صفحه فیس بوکم را باز کردم نظرم به دو کاربر کشورم افتاد، که نوشته بودند شب یلدا حرام است و نباید برگزار شود، کوتاه برایش نوشتم در افغانستان ما تجاور به دختران و پسران خورد سال حرام نیست، قاچان و دزدی به خانه های مردم حرام نیست، رشوت گرفتن اکثریت مقامات بخصوص افغانستان و نهادینه شدن فساد در کشوربه خصوص در ارگان های عدلی و قضایی حرام نیست و...

برای شما عزیران خوشی و شادمانی در جشن شب یلدا را آرزو دارم ولی به علت کرونا فقط با خانواده تان جشن بگیرید و از پذیرایی مهمانان لطفا خودداری نمایید.

محمود منجم زاده

>>>   جشن یلدا به نام ایران و افغانستان ثبت شده است
در هر کجا جشن می گیرند خوشی باشد
سنتها را حفظ و به آیندگان انتقال دهید
هیچ چیزی ارث پدر هیچ کشوری نیست مگر بعد از تعیین حدود مرزی و مستقل شدن و از آن به بعد هر کشور و مردمش هر دستاوردی دارند برای خودشان است و دیگه نمی شود ادعا کرد
ایرانی هستم یلدا مبارک

شب یلدا
کمند زلف خـوشبو را شب تاریک یلدا کن
شکوه چهرۀ خـورشید را از دل هویدا کن
بیفشان نور جان دردامن شب‏های ظلمانی
سـرور باسـتانی را سـرود زلـف رویا کن
بـه روی منقـل آتش سـپـند همدلی افـشـان
فضای خانه را با قصه هایی عنبرآسا کن
دوبیتی وغزلخوانی به گرد منقل و کُرسی
گهی چیسـتان گـو و گاه گه حـل معـمّا کن
زکیف میوه های خشک وآجیل یادمی آرم
انـار و هـنــدوانــه در کـنـار آن مهـیـا کن
گـره افـتاده زلـف چـله و پـایـیـز در یـلـدا
به دست جلوۀ خورشید فرداعقده را واکن
سـرود مهر از باغ شکـوفـان اوستا خوان
هـزاران واژۀ نـو همنوای نقـش مـانـا کن
ز آیین بزرگان رسم های خوب را بگزین
تمدن را به نورعقل ودانش پاک وزیبا کن
به یاد عهد پیشین قصۀ امروز را برخوان
به جام جم شراب دلکش جمشید ودارا کن
انیس بلبل و گل نغمۀ عشق و طرب سرده
حذر از خنجر آدم کش غـولان صحرا کن
بسوزان ریـشۀ افـراطیت را در جـهان دل
سرِانسانیت را پاک پاک از زهر سودا کن
وگرافراطیت باچنگ ودندان میکند یورش
دفـاع و پـایـداری زیب تـدبیر و مـدارا کن
مدام اهریمن افـراط با خـورشید می جنگد
دل اهـل تـمــدن را بـه نــور عشق بینا کن
طلسم جهل را مستانه با رقص ونوا بشکن
تمـام کائنات را غـرقـه در دریـای مینا کن
زنورِ پاکِ یزدانِ خردشیطان گریزان است
خـدای جهـل را مهـرِ درخشـانِ اهـورا کـن
بسوزان بیخ نخل خون پـرِنفرین ونفرت را
شب یلدا به انسان قصۀ زرتشت ومیترا کن
دل کنفسیوس از نغمۀ شیوا شـود سـرمست
سر موسی وعیسی را پراز افکار بودا کن
تمدن را به نـور عشق و دانایی مزیّـن ساز
نگاه انـتـقـادی بـاز در تــوراتِ مـوســا کن
نیابی دانش و عقل و خرد در باور تاریک
هـمــای روشـنـی بـر قـلۀ هـسـتـی بـالا کن
زچشم فلسفه بر عمق هستی و جهان بنگر
کتاب دانش و اندیشه را دریاب وخوانا کن
بـه تـاریـخ تـمـدن عـنـدلـیـب بـاغ انـسـانی
زبان سـاز دل در بزم شـاد عشق گویا کن
هزاران گل به گلـزار تمدن می زنـد لبخند
به دامان تکامل بی کران گردان و بویا کن
برای محو دیـو جهل از فرهنگ پربار ات
جوان را رستم وفردوسی وخیام وسینا کن
گـرامی گنج مقبول تمدن را حـراسـت کن
بـه روی بـستر تاریـخ نظـم تـازه برپا کن
زهی تا دورۀ دلگیرِهجران می رسد پایان
به شـوق مـژدۀ دیـدار دل ها را شکیبا کن
رسول پویان

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل یا یونسکو اعلام کرده که شب چله یا یلدا را به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس مشترک افغانستان و ایران ثبت کرده‌ است.
یونسکو با نشر توییتی ثبت این میراث فرهنگی را به افغانستان و ایران تبریک گفته است.

اخیرا برخی از فرهنگیان برای ثبت شب چله به‌عنوان میراث فرهنگی مشترک افغانستان و ایران، کارزاری را برای ارائه مستندات به یونسکو راه‌اندازی کرده بودند. آنان در این کارزار شعر، عکس و ویدئو به یونسکو فرستاده‌اند.

شب چله یا یلدا، شب اول زمستان است که درازترین شب سال دانسته می‌شود.
شب‌زنده‌داری، قصه‌خوانی، خواندن شاهنامه، خوردن میوه‌های تازه به‌ویژه هندوانه و انار از آیین تجلیل از شب چله در افغانستان است.

>>>   در شب یلدا اگر یلدا ترا شد همنشین
تا سحر جز رخ زیبای نگار هیچ مبین

>>>   یکی از ثمرات و برکات نام تحمیلی افغانستان بالای ملیت غیر پشتون معرفی و ثبت مراسم و سنن و مفاخر این ملیت ها با نام فغانستان و در نتیجه اوغان( پشتون) ها است که نه بویی از فرهنگ و تمدن برده اند و نه سنن و مفاخر دارند. در کشور پشتونیزه شده تحت سلطه طالب پشتون که دشمنیشان به ان حد است جشن نوروز و شب یلدا را از تقویم حذف کرده و قدغن ساختند. چرا باید این مراسمات ثبت جهانی شود. ان هم با نام اوغان و اوغانستان که ارتباطی با ملیت های غیر پشتون که صاحب اصلی این مراسم هستند ندارد. غصب زمین و اواره ساختن غیر پشتونها و دادن مایملک انها به مهاجرین وزیرستانی و پاکستانی کم بود دزدیدن میراث فرهنگی و مفاخر ملیت غیر پشتون و ثبت ان به نام اوغان و پشتون و اوغانستان هم علاوه شد.
در هر حرکت پلتیکی غیر پشتون ها باید اول تکلیف نام تحملی افغان و افغانستان بالای غیر پشتون ها مشخص شود بعد باقی امور پرداخته شود
حبیب از امریکا

>>>   شب یلدا مانند دیگر مناسبت ها و سنت ها و عادات پسندیده ای قرون از چاشنی های زندگی است در بدخشان و بدخشانات این شب همه ساله با گرد همایی های دوستانه تجلیل می شود . در نگاه معنی دار احترام و استقبال به طبیعت و داده های خداوندی است . اما امسال یک موقعیت استثنایی در مصیبت و غمناکی کرونای کشیف است که احتیاط جدی همگنان و بومیان عزیز را ایجاب میکند و نه باید آن اجتماعات را صورت داد به سلامت جان هاو جسم باید اعظم توجه را داشت . در ضرورت عبادات متونی تغییر و تعدیل و تعطیل پیدا میکند جه رسد به رواج ها و اسطوره ها.
م . ش . فروغ

>>>   هنوز با همه دردم امید درمان است/ که آخری بود آخر, شبان یلدا را (سعدی شیرین سخن)
با آرزوی به آخر رسیدن غمها و تیرگی ها و طلوع خورشید مهرورزی در این سرای هستی
امیر از ایران

>>>   یلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های باستانی است که اقوام ایرانی، افغان، تاجیک و ازبک آن را جشن می‌گیرند. زمان آن بین غروب آفتاب آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب اولین روز زمستان است. یلدا برگرفته از واژه‌ای سریانی به معنای زایش است و چله هم از آن روست که چهل روز اول زمستان را "چله بزرگ" و بیست روز بعد از آن را "چله کوچک" نامیده‌اند.
شب یلدا را شب میلاد خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ هم می‌دانند. درباره آن دو روایت عمده رایج است. اول آنکه در این شب مهر، میترا یا آن‌چنان که در اوستا و نوشته‌های پادشاهان هخامنشی آمده، میثره (Mithra) به جهان باز می‌گردد. او که از ایزدان باستانی هند و ایرانی است ساعات روز را طولانی کرده و در نتیجه برتری خورشید پدیدار می‌شود.
آئین مهرپرستی یا آئین مهر برپایه پرستش میترا در دوران پیش از آئین زرتشت شکل گرفته است و در اروپا به آئین میترائیان هم گفته می‌شود.
چطور لعنت الله سبحان تعالی به ما نشود استغفرالله الله مهربان نجات دهد مارا از این جهالت که ما داریم

>>>   مراسم شب یلدا در کشورهای ارمنستان، و قفقاز و شمال عراق و بعضی از مناطق هند هم به دلیل نزدیکی فرهنگی با ایران و افغانستان برگزار می شود.

>>>   آفرین بر همه نژادگانی که یلدا را به جشن نشستند.

>>>   اولی
این همان رحمت نیست که در بند غلامی ارگ "زی" ها (تک ملیتی) خوش خدمتی میکرد؟؟؟؟؟
آتش خاوری

>>>   یک شعر دیگر نیز وجود دارد:
با زلف سیاه یلدا مانندت.
میخواستی سوی پوهنتون بروی.
صد حیف که دروازه پوهنتون بسته.
منهم زفراق زلف تو سخت خسته.

>>>   👦⚡👨‍🎓⚡👼 خدایا هدایت و یا منفور دار این قوم متعصب 《افغانیت=افغان=پشتون=کوچی》 را که دین اسلام مذهب انسانیت و اخلاق را از زاویه و بینش (بخیلی، حسادت ورزی، رشک، قومگرایی، پشتون=افغانیت و زبان ضدی می بینند و به قیاس میگیرند.
و گروه پشتون=افغانیت با هزار ریا و مکر دروغ و فریب و...، از دین و مذهب سوءاستفاده قومی-فاشیستی شانرا کرده میکنند.
و مثل تخم کبل و میکروب انگل-تفیلی جامعه فرهنگ و ملیت های مارا به باد فنا داده میدهند.

برادران و خواهران مسلمان واقعی (فارسیزبان=ترکتباران با تاریخ و فرهنگ)، زین پس با هر فرد و شخصی رفاقت دوستی ارتباطات زندگی و کاروباری که دارید و یا میکنید نخست و اولتر سعی نموده از (تذکره و تبار) همکار تان معلومات حاصل کنید و بپرسید ‌که خدای ناخواسته ملیت (پشتون=افغان=کوچی=افغانیت) را نداشته باشند که گرگ یا کفتاری در پوست بره نباشند تا نادانسته و به غفلت موجب خوش باوری و بربادی خود و مردم دیگر نشوید.
طوریکه ۲۰ سال توسط کرزی غنی فرهاد دریا، سلطان زوی، شکریه بارکزی، خلیلزاد، اتمر، احدی، فاروق وردک، استانکزی، محب، عبدالله، سیاف،... و دیگر افراد خپک قومی متعصب و فتنه-پشتون به همین حال و روز بد رسانده شده اید.
و باخبر که به (فارسی گپ زدن شان) شما را فریب و شکار میکنند اصلا باورمند شدن برین قوم پشتون مصداق روان شدن به دهن تمساح هست👨‍🎓⚡👨‍⚕️⚡👩‍🎓

>>>   🌏🌏🌏 ای مردم فارسیزبان=ترکتبار= ازبک هزاره ترکمن تاجک ایماق به خداوند مالک دو جهان هزار بار شکر، سپاس و تسبیح بگویید که خدارا شکر است که از جمله 《 گروه و قبیله انتحاری و مردم منافق، زشت، خشن، قوم، ظالم، ریاکار و متعصب 《افغان=پشتون=افغانیت=کوچی و پشتو زبان دوزخ》 نیستید.
یعنی شکر خداست که از تبار و قوم (پشتون=افغان=کوچی=افغانیت) نبوده نیستیم🌏🌏🌏

>>>   بلخ نخستین سرزمینی می باشد که تاریخ را به دنیا هدیه داد/// گنده گوزی نشانه عقده حقارت است. در افغانستان همه چیز و همه کس "بلخی" است!! اسب بلخی_ شتر بلخی _ گاو بلخی. آنجلینا جولی هم بلخی است!! شاید انیشتن هم بلخی بود!!

>>>   شب یلدای شهر من
شب یلدای در یلداست

>>>   محمود منجم زاده
شب یلدا
شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های خراسانیان است.
در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود شب یلدا به میان غروب آفتاب ۳۰ آذر ۳۰ قوس (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در ۱ دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود. خانواده‌های ایرانی ، افغانستانی و تاجیکستانی درشب یلدا، معمولاً شامی فاخر و همچنین انواع میوه‌ها و رایج‌تر ازهمه هندوانه و انار را مهیا و دور هم سرو می‌کنند.
این جشن ها مانند مهرگان و سایر جشن ها همواراه در این سه کشور و بعضی کشورهای دیگر که فارسی زبان درآن زندگی می کنند رواج دارد . دراین جشن سرو تنقلات، شاهنامه‌خوانی، قصه‌گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای فامیل و همچنین فال‌گیری با دیوان حافظ رایج است .
«یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی به‌معنای زایش است ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته‌است .
بیاد عزیزمان در افغانستان که زیز تسلط طالبان با درد ، غم و رنج زندگی می کنند.
دوباره نوبت دیدار یلداست
بدون یار این یلدا چه تنهاست
وجودش نور در این تیره شب بود
بدونش این شب یلدا و سرماست
دگر یلدا برایت دل ندارم
نگاهم منتظر بر نور فرداست
همه در شور این یلدا بهارند
انارسرخ بر سفره چه زیباست
ندارم جز تو امشب آرزویی
که با تو هرشب من مثل یلداست

>>>   کوته نمی‌شود شب یلدای غربتم
‏تا دست من به دامن صبح وطن رسد

>>>   Raihan Tamanna
امشب شبِ یلدا است. طولانی‌ترین شبِ سال. در حوزه‌ی تمدنی زبان فارسی از این شب به‌عنوان یک نماد فرهنگی باستانی و میراث روزگار پارینه تجلیل می‌شود. به‌تازگی شب یلدا به‌عنوان نماد فرهنگی مشترک ایران و افغانستان در سازمان یونسکو ثبت شده است. مردم افغانستان این شب را زیرِ نام «شب چله» تجلیل می‌کنند و تا دیر وقت بیدار می‌مانند تا آغاز زمستان را گرامی بدارند. در فرهنگ میترایی شب یلدا را برای پاسداری از نور خورشید در درازترین شب سال که آغاز زمستان نیز بود و از فردای آن شب روزها به آرامی افزایش می‌یافت و روشنایی بیشتر می‌گردید، تجلیل می‌نمودند و با سرور و خوش‌حالی به‌پیشواز زمستان می‌رفتند. اکنون که جغرافیای فارسی از درخشش ظفرمندِ فاجعه تابناک است و سپاه جهل و تاریکی بر نور و دانایی پیروز گردیده است، گرامی‌داشتن از شب یلدا به‌‌معنای آن است که در تاریک‌ترین قرن زمانه نباید امید خود را برای فردای روشن و تابش خورشید عدالت و آزادی از دست داد. یلدا نویدبخش روشنایی و بزرگ‌داشت از نور در برابر تاریکی است. نفرین بر تاریکی و تاریک‌اندیشی.

>>>   یلدا میراث گذشتگان ما فارس زبانهاست و هیچ مغایرت و منافاتی با اسلام ندارد؟!
تا می توانیم به تاریخ گذشتگانمان احترام و از آیینها و رسومات دفاع کنیم.
زبان شیرین فارسی که پر از معرفت ، کمال ، دانش ، بینش و غنی از ادبیات سترگ است با کمال افتخار ارزشش را بیشتر کنیم.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است