چند رویداد مهم امنیتی رخ داده است. نگاهی به آن موضوع ها، دال مرکزی بسوی چشم اندازهای صلح و ثبات در افغانستان می تواند باشد. چندی پیش خبرگزارهای داخلی و بین المللی خبری را منتشر ساخت. خبر این بود که حکومت وحدت ملی روابط مخفیانه ای با گروه طالبان برقرار کرده است و هدف هم این است که به یک راه حل و به یک صلح دو طرفه دست پیدا نمایند.

منابع نزدیک به ارگ ریاست جمهوری در این مورد سکوت کردند و تا بحال چیزی نگفته اند. نفس سکوت می تواند دلیلی برای صحت اصل ماجرا باشد. البته به یاد داشته باشیم که حکومت رییس جمهور کرزی سالهای 2009 و 2010 و 2012 را نیز به همین کارهای اپوراتیفی گذراند و این گونه اعمال اپوراتیفی به زیان حکومت افغانستان و به زیان تیم مذاکره کننده از سوی طالبان تمام شد. ملاغنی برادرقربانی این رویداد گردید و افغانستان هم قربانیان بزرگی دراین تعاملات مخفیانه داشت. تروراستاد ربانی و جعلی بودن طالبان برای صلح و ده ها نمونه دیگر را داشتیم.

در آن زمان مشکل کار این بود که حکومت افغانستان جدای از همکاری و هماهنگی با حکومت پاکستان و استخبارات آن کشور در خاک پاکستان با طالبان افغانستان در بالاترین سطح وارد گفتگو شد و این مساله برای استخبارات آن کشور بسیار گران تمام شد و اقدام به دستگیری ملابرادر و اقدام به واکنش های خطرناکی نمود. حالا سناریوی مذاکرات محرمانه که خبرگزاری ها به آن اشاره داشت، می تواند تکرارآن ماجرای ناکام گذشته باشد و هم می تواند ممد صلح و ثبات در افغانستان باشد. اصل ماجرای برمی گردد به مناسبات دو کشور. تازمانی که کابل و اسلام آباد دراین گونه موارد باهم همکاری نداشته باشد، هیچ مساله امنیتی قابل حل نیست نکته اساسی و امیدوار کننده این است که مقام دو کشور، به تفاهم رسیده و مذاکرات با طالبان درچهارچوب گفتمان مشترک صورت می گیرد این مساله دلایلی آشکاری می تواند داشته باشد.

چند رویداد امنیتی را می توان، دلیل همکاری میان دو کشور دانست و اگر چنانچه این دلایلی منطقی باشد، می توان امیدوار شد که فصل تازه ای در مناسبات دو کشور آغاز شده است. اولین دلیل این است که رییس جمهور غنی در همان روزهای اول که وارد ارگ ریاست جمهوری گردید، یک مساله بسیارمهمی را طرح کرد و به نقل از رییس جمهور گزارش داده شد که ایشان گفته است حکومت افغانستان آمادگی دارد که ملافقیر محمد را تحویل مقام های پاکستانی دهد. ملا فقیرمحمد یکی از رهبران درحال جنگ با حکومت اسلام آباد است وی با ملافضل الله گروهی ازطالبان را رهبری می کند که به شدت با دولت پاکستان در حال جنگ است حملات اخیر ارتش پاکستان بشترین خسارات را به این گروه وارد کرده است.

ملافقیر محمد مرد شماره 2 در گروه ملافضل الله می باشد وی توسط نیروهای افغانستان دستگیر شده است و حالا حکومت افغانستان گفته است که وی را می تواند به مقام های پاکستان تحویل نماید. این مساله گرچه تاکنون اتفاق نیافتاده و ازآن روز به بعد گفته نشد که چه اقدامی در این باب صورت گرفته است اما درحال حاضررویداد مهمی دیگری، پیش آمده است که شاید به مراتب مهم تر از مساله ملا فقیرمحمد باشد. دیروز اعلام شد که ملا لطیف الله محسود یکی ازنزدیکان حکیم الله محسود با دو تن از همراهانش، تحویل پاکستان داده شد.

این رویداد در ذات خود بسیار اهمیت دارد زیرا محسود نقش بسیار مهمی در تشکیلات طالبان پاکستانی به رهبری حکیم الله محسود دارد. برخی گفته اند وی اگر در سال گذشته دستگیر نمی شد، حالا پس از کشته شدن حکیم الله محسود، بدون تردید رهبر طالبان پاکستانی می شد اما در سال گذشته لطیف الله محسود در ولایت لوگر، بنابر گزارش نیویورک تایمز توسط، نیروهای امنیتی افغانستان دستگیرو سپس تحویل آمریکایی ها داده شد لطیف الله از آن زمان تا بحال درپایگاه بگرام زندانی بود و دیروز اعلام شد که تحویل مقام های پاکستانی داده شد. این مساله نسبت داده شده است به ارتش و فرماندهان آمریکا یعنی اینکه آنها این کار را کرده اند و حکومت افغانستان اطلاعی از این موضوع ندارد آقای سالارزی سخنگوی ریاست جمهوری گفته است که در این مورد در حال گرد آوری اطلاعات تازه می باشد اما شک نداشته باشیم که اقدام ها از نوع تحویل دادن لطیف الله محسود و همکارانش بدون تعامل مشترک غیرممکن است و اینکه گفته شده است مذاکرات محرمانه با طرفهای ذیربط درمورد مذاکرات صلح شروع شده و ادامه دارد.

دلایل اثبات روابط محرمانه یکی همین بده و بستان های است که در این روزها صورت می گیرد. آمریکا بدون مشوره و توافق با حکومت افغانستان نمی خواهد چنین اقدام یک جانبه را داشته باشد. در مورد تحویل لطیف الله محسود و همکارانش قطعا تعامل مشترکی درکاربوده است.

صحبت جدی در این باب کمی سخت و دشوار است ولی قراین زیادی و جود دارد که کشورهای منطقه و فرامنطقه در مورد مقابله با تروریزم به یک جمع بندی مشترکی باید رسیده باشند. اوضاع منطقه خیلی ملتهب و منافع همه کشورهای منطقه ازسوی تروریستها در معرض تهدید قرار گرفته است. آرام ترین کشورها و حتی آنهای که متهم به حمایت از تروریزم هستند ولی حالا نگران تهدیدات تروریزم می باشند. بنابراین سفرهای بیرون مرزی و منطقه ای رهبران حکومت وحدت ملی در شرایطی خوبی صورت می گیرد و می توانند زبان مشترک در مقابله با تروریزم داشته باشند. سفر رییس جمهور غنی در عربستان خیلی مهم و با دستاورد گفته شده است.

شرکت در نشست قلب آسیا و پروسه استانبول در پکن اهمیت زیادی داشت و دارد. همین دیروز به نقل از رییس جمهورغنی گفته شد که چین می تواند نقش مهمی در صلح افغانستان داشته باشد. یک مقام در شورای عالی صلح که نزدیک به طالبان است با من گفت که چین کشور مورد اعتماد طرف ها است و حساسیت نسبت به آنها و جود ندارد بنابراین می تواند نقش بارزی در صلح افغانستان داشته باشد. البته گذشته از این مساله که چین کشور مساله داری نیست و گروهای متخاصم در افغانستان نسبت به سیاست های این کشور، کم ترحساسیت دارند، چین شریک بسیارعمده پاکستان است.

بنابراین این حرف خیلی درست است که چین می تواند به پاکستان فشارهای لازم را برای صلح در افغانستان وارد نماید. نشست قلب آسیا در چین فضای بسیار خوبی برای گفتگوهای منطقه ای در مورد صلح را فراهم ساخت مقام های افغانستان و پاکستان در چین صحبت های خوبی با هم داشته اند. مساله تروریزم تنها با همکاری های منطقه ای و بین المللی قابل حل است. برای حل بحران جهانی تروریزم دو راه حل بلند مدت و کوتاه مدت درکار است راه حل بلند مدت تغییرساختارهای آموزشی و نوع قرایت از دین و دیانت است ولی این کار زمان زیادی لازم دارد اما پیش از آن در کوتاه مدت باید کارهای اساسی صورت بگیرد راه حل کوتاه مدت می تواند مقدمه و بستری عملیات بلند مدت شود، همکاری کشورها درحل بحران تروریزم بسیارمهم و حیاتی است زیرا همه می دانیم همین کشورها خود آفریننده تروریزم برای جنگ نیابتی هستند.

پایتخت های منطقه و فرامنطقه، تروریزم را خلق کرده اند تا از کشورهای رقیب خود، انتقام بگیرند. هند و پاکستان همین کار را کرده و می کنند افغانستان و پاکستان دچار همین گرفتاری و مشکل شده است. درخاورمیانه همه کشورها به یک نحوی با تروریست ها همکاری کرده تا کشور رقیب خود را مستاصل ساخته و ازپای در آورد. حال یگانه راه حل کوتاه مدت، همکاری کشورها منطقه است که در مبارزه جدی و صادقانه علیه تروریزم عمل نمایند.

در شرایط فعلی شک نداشته باشیم که تقابل گسترده و جهانی علیه تروریزم راه افتاده است نشانه های این تقابل در از شمال آفریقا و آفریقای غربی، تا جنوب آسیا دیده می شود. خاورمیانه در آتش مقابله با تروریزم می سوزد. در جنوب آسیا نیز درگیری ها وجود دارد. پاکستان و افغانستان در محراق نبرد با تروریزم در جنو ب آسیا قرارگرفته اند. مردمان هر دو کشور در آتش فتنه تروریست ها، درگرفته اند. آمار قربانیان، تنها در شهرکویته آن هم روی اقلیت آسیب پذیر هزاره ها به صدها کشته و زخمی در طی همین سالهای اخیر رسیده اند. در این میان حکومت پاکستان نیز به اقداماتی نسبتا جدی در مبارزه با تروریزم پاکستانی، دست زده است. صدها تروریست دروزیرستان شمالی کشته شده اند و حاصل عملیات ارتش پاکستان، بدبختی و آوارگی صدها هزار انسان ازوزیرستان شمالی بوده است. مشکل اساسی پاکستان این است که با تروریست های داخلی به صورت جدی و بیرحمانه برخورد می کند اما نسبت به دشمنان مردم افغانستان موضع دوستانه گرفته و برای آنها جاه و پناهگاه داده است. اخیرا مشاور امور بین المللی پاکستان گفته است که طالبان افغانستان دشمن مردم پاکستان نیست. جناب سرتاج عزیزاین حرف درست است که دشمن شما نیست اما آنها را شما پناه داده اید و بزرگترین مشکل را برای افغانستان ایجاد کرده اند این طرف سکه را نمی خوانید.

رویه پاکستان تا بحال چنین بوده است اما گفته می شود که آنها به این جمع بندی رسیده که استفاده ابزاری ازتروریزم زیاد به نفع شان نبوده است البته این حرف گفتنش کمی زود است زیرا استراتژی تمام نظام پاکستان نیست. بهرصورت پاکستان در مورد تروریست های داخلی خود و در مورد رهبران القاعده و حتی با گروه گل بهادرخان متحد گروه حقانی، برخوردهای خونینی دراین ماه های اخیر داشته است. همین دیروز دو رهبر عمده القاعده شکری جمعه و فاروق عمر، توسط پاکستان و آمریکا کشته شدند. این دو نفر از عمده ترین رهبران القاعده بعد ازایمن الظواهری می باشند و حالا استخبارات دو کشور هردو را به دام انداخته و کشتند. از سویی هم لطیف الله محسود هم می تواند، ابزار مهمی برای متقاعد کردن قبیله محسود در پاکستان شود.

افغانستان با سیاست و استراتژی اعتماد سازی با پاکستان وارد عمل شود و از فضای که بوجود آمده حداعظم استفاده را درجهت صلح و ثبات درافغانستان داشته باشد. جمع بندی از کلیه رویدادهای امنیتی این است که وضعیت درمورد صلح تاحدی به نفع افغانستان تغییرکرده و می شود از این شرایط به درستی استفاده کرد.



محمد ناطقی

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است