صدمه رسانی به پوشش گیاهی باعث آمدن سیل و برف کوچ می شود.

به دلیل ناامنی و نبود حاکمیت در طی سه دهه و عدم مراقبت و از جنگل ها بته ها و گیاهان در نواحی روستایی مناطق کوهستانی، بعضی مناطق افغانستان رااز پوشش گیاهی تقریبا برهنه کرده اند.

این کار آن ها آسیب به پوشش گیاهی و محیط زیست مناطق رسانده است که زمین کوهای برهنه این مناطق دگر توانایی جذب باران و نگهداری برف را ندارد. این وضعیت نه تنها کشور و چارواداری را در مناطق کوهستان در وضعیت بد قراداده است و نیز دامنه کوها و خاک زمین های هموار و ریگزارها را و حتی بسترهای خشک دریاها را بر سر راه سیلاب های بهاری و خزانی مبدل ساخته است.

کندن بی رحمانه بته ها و گیاهان باعث برهنه شدن کوها و دشت ها از پوشش گیاهی شده است که در نتیجه این کار خاک بطور مستقیم مقابل شعاع آفتاب قرارگرفته در این صورت درجه حرارت بلند رفته و خاک آن مناطق خشک شده و دیگر توان جذب باران و نگهداشت برف را ندارد.

پیامد فوری این وضیعت باعث زود و سریع آب شویی یخچال های منطقه کوبابا و سلسله کوه هندوکش و هم افزایش سیل و برف کوچ، جریان شن روان و توفان باد در این مناطق شده است. سیل و برف کوچ و توفان بادها به افزون بر آسیب های که به کشاورزی و محیط زیست وارد می کند هر سال باعث مرگ افراد زیادی در این مناطق شده است.

این بته ها گیاهان زیست بومی این منطقه هستند که یکی از عوامل پدید آمدن آب و هوای گوناگون در عرض منطقه می باشند. کندن بیش از حد این گیاهان سبب آسیب رسانی به محیط زیست منطقه می شود. تخریب بیش از حد این گیاهان اثرات مخربی را روی سطح منطقه می گذارد و هم به روند بیابان شویی روبه توسعه مناطق گرمسیر می افزاید.

گیاهان جز اساس منابع طبیعی تجدید شونده محیط زیست بوده که نقش مهمی در حفظ خاک و تنظم چرخه آب در طبعیت و فراهم نمودن شرایط زیست و بقای حیات وحشی، تامین بخش قابل توجهی از علوفه مورد نیاز چارواهای اهلی، حفظ تعادل محیط زندگی و تامین معیشت و ادامه امکان زیست انسان می باشند.

مراقبت از سرسبزی و خرمی خاک افغانستان تلاش برای جلوگیری از گسترش بیابان های شمال و جنوب کشور یکی از ماجراهایی است که باید مسوولین اداره ملی محیط زیست و ریاست جنگلات نواحی در همه جا جدی گرفت.

اداره ملی محیط زیست و مردم باید برای حفظ منابع گیاهی اهمیت جدی بدهد و این گنج واقعی را نابود نکنند. وجود فضای سبز در داخل محیط زیست به لطافت هوای محیط زیست کمک می کند.

پوشش گیاهی باعث بالا رفتن نفوذ آب در خاک می شود. بنابراین در هنگام بارندگی مناطقی که دارای پوشش گیاهی مناسب می باشند حجم کمتری از آب به صورت رواناب بروی سطح زمین جاری می شود و همچنین پوشش گیاهی با گرفتن اولیه قطرات باران از ضرب مستقیم قطرات و در نتیجه متلاشی شدن ذرات خاک جلوگیری می کند. و ریشه گیاهان از حرکت و جابجایی ذرات خاک توسط آب و باد جلوگیری می کند.

پس پوشش گیاهی نقش بسیار بزرگی در جلوگری از فرسایش خاک ایفا می کند و فرسایش خاک یکی از عوامل مهم تخریب محیط زیست محسوب می شود و با فرسایش خاک، باران شدید موجب رواناب و سیل ها می شود و سیلاب سد ها، نهره ها، جوی های عنعنوی و کاریزها را پر می کند. و هم با از بین رفتن پوشش گیاهی روند فرسایش خاک شتاب بیشتری گرفته و در کیفیت آب رود خانه ها تاثیر گذاشته و به ماهیان و سایر مرغان آبی اسیب فراوانی وارد می کند.

پوشش گیاهی بهترین و آسان ترین راه جلوگیری از فرسایش خاک به حساب می آید. شدت این فرسایش در کوه ها بعلت داشتن شیب بسیار بیشتر است. شیب زیاد باعث تسریع جریان آب شده به همان نسبت میزان هدر رفتن آب افزایش پیدا می کند. به همین علت پوشش گیاهی در مناطق کوهستانی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. علاوه بر آن پوشش گیاهی باعث حفظ و نگهداری رطوبت خاک می شود.

رطوبت خاک است که مسله موجبات امکان حیات بوته ها و زندگی هزران نوع حشره و میلیون ها میکرو ارگانیزم را فراهم می آورد. که این حشرات علاوه بر این که امکان حیات پیدا می کنند. با ساختن لانه در زیر بوته ها، خاک زیر بوته ها را بصورت اسفج در آورده و قابل نگهداری آب می کنند و این کار سبب می شود موقع بارندگی مقداری از آب باران در آن حفرها ذخیره شده و از راه افتادن سیلاب که باعث فرسایش و نابودی مزارع و محل زندگی انسان ها می گردد مانع شود.

متاسفانه هنوز هم روند تخریب از بن کندن بوته ها و گیاهان دارویی بخصوص گیاه شیرین بویه، پسته زارها و قطع درختان درسرتاسر افغانستان ادامه دارد بر اساس امار وارقام وزارت زراعت در گذشته بیش از چهار صد و پنجا هزار هکتار زمین درخت پسته وجود داشته که حدود 40 فیصد آن تا اکنون از بین رفته است. پیامد این کار تخریب و فرسایش خاک سبب گسترش بیابان های خشک و بی حاصل را همراه داشت و یکی از خطرهای اصلی را برای امروز ما و نسل های بعد ما است. قابل ذکر است که سبب بیابان شدن منطقه نتیجه عمل انسان است. دخالت چوپان ها در برهم زدن اکوسیستم چرای منطقه به وسیله چرای بی رویه گله های گاو، بز و رمه های گوسفند همواره صورت می گیرد.

خوردن شاخه های جوانه درختان و لگد مال علوفه ها توسط چرای بیش از حد گله ها موجب برهنه شدن کوها و دشت ها از وجود پوشش گیاهی بلاخیر موجب تخریب محیط زیست می گردد. چوپان ها باید با توجه به درنظر داشت پوشش گیاهی یک منطقه، مقدار حیوان را وارد منطقه کرد.

ورود گله ها به چراگاه ها قبل از زمان مناسب به پوشش گیاهی لطمه وارد می نماید به دلیل رطوبت زیاد خاک و درآمد و رفت زیاد گله ها در چراگاه باعث فشرده شدن خاک و کم شدن حجم خاک می گردد. در نتیجه علاوه بر اینک قابلیت نفوذ خاک نسبت به نزولات کاهش خواهد یافت نگهداری خاک نسبت به آب نیز کاهش می یابد و بلاخره باعث کاهش پوشش زنده ی گیاهی می شود.

عوامل اصلی فرسایش خاک از بین رفتن پوشش گیاهی طبیعی خاک می باشد. نکاتی را باید مورد توجه قرارداد که تا اکوسیتم چرا به خوبی حفظ شود ازجمله این نکات رعایت ظرفیت چرا و برداشت مجاز از چراگاها است و هم رعایت فصل چرا و آمادگی چرا، جهت استفاده پس از حدود یک ماه از شروع فصل بهار هنگامی که زمین برای چریدن گوسفندان و بره ها و بزغاله ها سرسبز شده باشد. که تا بره ها و بز غاله ها غذای خود را از طریق چریدن علف صحرا تامین کنند.

مفیدیت جلوگیری از چرای بی رویه
بهترشدن وضیعت پوشش گیاهی در نتیجه هنگام بارندگی از ایجاد رواناب کاسته می شود و آب فرصت کافی برای نفوذ را در خاک پیدا می کند. سفره های آب های زیرزمینی تغذیه شده و چشمه ها وکاریزها در قریه جات پر آب می گردد. بانفوذ آب در خاک دیگر سیلاب ها به وجود نمی اید و از بسیاری از خسارات مالی و جانی جلوگیری به عمل می آید.

برای تحقق این هدف لازم است تا ما انسان ها با منابع طبیعی و محیط زیست خود با احتیاط تمام برخورد نموده زمینه استفاده مطمین و دوام دار و حفظ و نگهداری آن ها را فراهم نماییم و به کمبود منابع روبرو نشویم و این امانت بزرگ به طور درست به نسل های بعدی انتقال دهیم.

داکتر یارمحمد
متخصص حفاظت محیط زیست

>>>   سپاس گزاریم از شما داکتر صاحب ازهای آگادهی شان در مورد حفاظت محیط زیست .
بقای حیات وحشی، و دام های اهلی نیز وابسط به نگهداری پوشش گیاهی است علوفه مورد نیاز دام های اهلی، حفظ تعادل محیط زندگی و تامین معیشت و ادامه امکان زیست انسان می باشند. وجودیت جانوران و پرندگان، یکی از مهم‌ترین عوامل محیط‌زیست سالم می باشد.
زلمی بدخشی

>>>   متخص ص صاحب اینقدر که دانا هستی در مورد محیط زیست چرا فهیم خان از سهم پنچشیر عوض معین اداری اداره ملی محیط زیست که آن آقا بی مدرک دانشگاهی است شما محترم را در اداره ملی محیط زیست مقرر نمی کند.
که هم صواب و هم کار و محیط زیست در سرتاسر افعانستان نتیجه دهد. من بخاطریکه این مطلب را نوشتم از روی مقاله شما راجع پنچشیر بهشت زمین است معلوم می شود که شما داکتر صاحب محترم متولد پنچشیر استید.
باحترام حق گویی طرفدار کار به اهل کار

>>>   اصلا به محیط زیست افغانستان توجهی نمیشه

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است