| استاد محمدعلی عطار هروی از سوی جامعه علمی- هنری ایران، اعجوبه خوشنویسی تاریخ معاصر افغانستان لقب گرفته است | ||||
| تاریخ انتشار: ۲۰:۵۲ ۱۴۰۴/۱۰/۸ | کد خبر: 178612 | منبع: |
پرینت
|
|
یکی دیگر از شخصیتهای حاضر در عکسی که قبلاً منتشر کرده بودم، شناسایی شد. این شخصیت، استاد محمدعلی عطار هروی است که از سوی جامعه علمی- هنری ایران، اعجوبه خوشنویسی تاریخ معاصر افغانستان لقب گرفته است. سرور گرامی حجتالاسلام سیدمحمدحسینی بلخی که در قسمت زندگی علامه بلخی تحقیقاتی انجام داده است، پس از دیدن عکس تاریخی شخصیتهای هراتی، بلخی، کابلی و قندهاری به من پیام داد که در این تصویر، مرحوم محمدعلی عطار هروی هم حضور دارد.
فرصت را مغتنم شمردم و گفتم حیف است که درباره مرحوم استاد محمدعلی عطار هروی هم چند سطری ننویسم. وقتی برای بررسی زندگی مرحوم عطار هروی به منابع دسته اول ایرانی مراجعه کردم، این شخصیت علمی-هنری معاصر افغانستان برای جامعه هنری و علمی ایران به مراتب شناخته شدهتر از جامعه علمی و هنری افغانستان است. در حقیقت، ما افغانستانیها فقط ادعای داشتن شخصیتهای علمی را داریم اما برای شخصیتهای علمی خود کار بزرگ و چشمگیری انجام ندادهایم. بیشتر وقت اهل قلم ما در فضای مجازی و حتی در محیط واقعی، یا در ستایش این سیاستمدار و یا در سرزنش آن سیاستمدار میگذرد. در این میان، اهل علم و شخصیتهای علمی، مهجور مانده و به فراموشی سپرده شدهاند.
به هر حال، در پایگاه اطلاعرسانی و علمی «رضوی» که زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند، درباره مرحوم محمدعلی عطار هروی، مطلب کامل و مفصلی آمده است که بخشهایی از آن را با هم مرور میکنیم:
"محمدعلی عطار هروی که به «آخوند عطار» نیز شهرت دارد در سال ۱۲۹۳شمسی در محله خواجه عبدالله مصری ولایت هرات متولد شد. محمدعلی هروی آموزشهای ابتدایی را در مکتبخانههای سنتی هرات نزد آخوند ملا محمدرحیم و پدرش آغاز کرد. نیاکانش همگی از عالمان دینی روزگار خود بودند اما پدرش محمداسماعیل منبر را ترک کرد و به پیشه عطاری و خوشنویسی روی آورد و در مغازه عطاری به محمدعلی، خوشنویسی آموزش میداد. محمدعلی چندی هم در آموزش هنر خوشنویسی، شاگرد آخوندزاده ملا محمدصدیق نیازی بود."
این نکته توسط نگارنده قابل ذکر است که در برخی منابع از جمله وبگاه «روزنامه قدس»، سال تولد استاد محمدعلی عطار هروی به نقل از خودش، ۱۳۲۸قمری برابر با ۱۲۸۸خورشیدی ذکر شده است.
به هر صورت، در ادامه معرفی استاد محمدعلی عطار هروی در پایگاه اطلاعرسانی رضوی آمده است:
"عطار هروی از طریق مغازه عطاری در بازار قندهار[ واقع در شهر هرات] امرار معاش میکرد. استاد در دُکان خود در هرات به آموزش هنر خط و خطاطی استمرار داشت و شاگردان برگزیده و معروفی در مکتب وی پرورش یافتند. استاد مدتی نیز مسئولیت موزه آثار تاریخی شهر هرات را بر عهده داشت. با ورود نیروهای شوروی به افغانستان و آغاز جنگ در این کشور، عطار هروی در سال ۱۳۶۱خورشیدی به ایران مهاجرت کرد و در بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی مشغول شد و تا پایان عمر در آنجا فعالیت میکرد."
بر اساس این منبع: "استاد عطار هروی اعجوبه هنر خوشنویسی بود و در نوشتن انواع خطوط فارسی و عربی یَد طولایی داشت. وی در بازنویسی و احیای مجدد انواع خطوط مَدنیت پُردرازنای هرات از هیچ تلاشی دریغ نورزید. استاد حدود ۵۶ نوع خط اسلامی نوشته است. «گنجینه خطوط»، «قرآنُالْمُحَلّی»، «هنر آینهنگاری قرآنکریم» و «قرآن اَساوِر» از آثار مرحوم استاد محمدعلی عطار هروی است."
پایگاه اطلاعرسانی رضوی به کتیبههای یادگاری استاد عطار هروی هم اشاره کرده و نوشته است:
"علاوه بر مجموعههای چاپی، کتیبههای زیادی در افغانستان، ایران و کشورهای مختلف از مرحوم عطار هروی بر جا مانده است که از جمله آنها میتوان به کتیبههای مسجد جامع هرات، مسجد گوهرشاد مشهد، مسجد خرقه شریف [در قندهار]، مسجد قبا در تربت جام، مزار «خواجه مودود چشتی»، مسجد لشکرگاه، مسجد «حاجی یعقوب» در کابل، ایوان مسجد زیارت «عبدالرحمان جامی»، مسجد «بکرآباد» در هرات، مسجد «سکندر جان» در هرات و مسجد هامبورگ در آلمان اشاره کرد."
استاد عطار هروی، پس از ۱۰ سال زندگی در مشهد، سرانجام در ۲۷ اسفند/حوت سال ۱۳۷۱خورشیدی درگذشت و پیکر استاد را در داخل حرم مطهر امام رضا(ع)، جایی که سالها در آن به کار خوشنویسی و کتیبهنگاری مشغول بود، به خاک سپردند.
پدرم مرحوم میرزا غلامنبی مرادی، گاهی که به صورت آماتور و ذوقی تمرین خط میکرد، به من میگفت که برای آموزش خوشنویسی، مدتی در هرات پای شاگردی مرحوم عطار هروی، نشسته است. قبلاً معرفی کردم که در عکس دستجمعی زیر، پدرم نیز نشسته است. در این عکس، استاد محمدعلی عطار هروی، با حلقه سبز مشخص شده است.
روح همه درگذشتگان و به خصوص استاد عطار هروی شاد و یادش گرامی باد.
مرادی