منابع خبری از تأسیس حزب عدالت ملی افغانستان خاص ترکمن‌ها با دفتر مرکزی در استانبول خبر می‌دهند که با حمایت ترکیه و با هدف جداسازی صفوف ترکمن‌ها از ازبک‌ها ایجاد شده است. کارشناسان این اقدام را بخشی از استراتیژی پان‌تورکیسم ترکیه برای تسلط بر منابع نفت و گاز شمال افغانستان و اجرای برنامه‌های ناتو جهت تضعیف نفوذ روسیه در آسیای میانه ارزیابی می‌کنند…

​​استراتیژی جداسازی ترکمن‌ها از بدنه ازبک‌ها؛
​تحولات سیاسی در حوزه احزاب افغانستان وارد فاز جدیدی شده است. منابع خبری گزارش داده‌اند که اخیراً یک تشکل سیاسی جدید تحت عنوان حزب عدالت ملی افغانستان اعلام موجودیت کرده است. این حزب که دفتر مرکزی آن در شهر استانبول ترکیه قرار دارد، به‌طور اختصاصی بر روی انسجام قوم ترکمن متمرکز است.
​هدف بنیادین از تأسیس این حزب، ایجاد یک محور واحد برای ترکمن‌های افغانستان و جداسازی آن‌ها از چتر حمایوی و سیاسی ازبک‌ها عنوان شده است.

به گزارش آریانا نیوز، بر اساس تحلیل کارشناسان مسایل منطقه، ترکیه با درک اختلافات موجود میان ترکمن‌ها و حزب جنبش ملی به رهبری جنرال دوستم، پلانی را برای انسجام مستقل ترکمن‌ها روی دست گرفته است. آنکارا به دنبال آن است تا با بهره‌گیری از این شکاف، مدیریت واحدی را برای کادرهای رهبری ترکمن ایجاد کند تا بتواند در آینده سیاسی افغانستان نقش‌آفرینی مستقل و مقتدری داشته باشد.

​رویای ترکمنستان بزرگ و تسلط بر شریان‌های انرژی؛
​ایجاد این حزب تنها یک مانور سیاسی ساده نیست، بلکه بخشی از یک پازل بزرگ‌تر جیوپلیتیک محسوب می‌شود. کارشناسان معتقدند که ترکیه به‌صورت منظم و سیستماتیک روی توسعه مفکوره پان‌تورکیسم در شمال افغانستان کار می‌کند. پلان ترکمنستان بزرگ که بر مناطق نفت خیز و دارای ذخایر گاز در شمال افغانستان تمرکز دارد، هسته اصلی این استراتیژی را تشکیل می‌دهد.

​مقامات ترکیه که ایده‌ی ترکیه بزرگ را در سر می‌پرورانند، به دنبال آن هستند تا با سازماندهی ترکمن‌ها و حتی ایماق‌ها در قالب احزاب مشخص، کنترول منابع انرژی شمال افغانستان را که در قلمرو زیست این اقوام قرار دارد، به‌صورت غیرمستقیم در دست گیرند. این رویکرد به ترکیه اجازه می‌دهد تا جای پای خود را در آسیای میانه و کریدورهای انرژی منطقه محکم‌تر کند.

​اجرای مودل سوریه و مأموریت نیابتی ناتو؛
​تحلیلگران امنیتی ابعاد این اقدام را فراتر از سرحدات افغانستان می‌دانند. به باور آن‌ها، ترکیه در حال پیاده‌سازی مودلی شبیه به نیروهای تحریر الشام سوریه در شمال افغانستان است؛ به این معنا که با ایجاد و حمایت از یک گروه سیاسی-قومی خاص، منطقوی امن و تحت نفوذ برای خود ایجاد کند.

​از سوی دیگر، این تحرکات را می‌توان در راستای همسویی با سیاست‌های کلان غرب تفسیر کرد. ترکیه به نوعی در حال الگوبرداری از اقدامات امریکا و اسراییل در منطقه است و به حیث بازوی اجرایی ناتو در شمال افغانستان عمل می‌کند. هدف نهایی این راهبرد، تضعیف تسلط تاریخی روسیه بر کشورهای آسیای میانه و جلوگیری از نفوذ مسکو با استفاده از ابزار قومیت و انرژی است. به نظر می‌رسد شمال افغانستان در حال تبدیل شدن به میدان جدیدی برای رقابت‌های استراتیژیک قدرت‌های کلان با بازیگری مستقیم ترکیه است.

کد (9)