هیچ‌کس در این کشور با اصل «افغان بودن» مشکل نداشت.
اما امروز افغانستان به مرحله‌ای رسیده که هویت مشترک ملی زیر ضربه‌های پیاپی رفتارهای ویرانگر پشتون‌ها درز برداشته و مشروعیت خود را از دست داده است.
نسل‌ پشت نسل از تاجیک، هزاره، اوزبیک و دیگر اقوام، با تلاش بی‌وقفه در علم، فرهنگ، سیاست، ورزش و مقاومت مدنی، ستون‌های این کشور را سرپا نگه داشتند؛
اما در همین زمان، گروه‌های مختلف اما قدرتمند از پشتون‌ها با سیاست‌های انحصارگرایانه، تجزیه‌طلبی درونی، تبعیض سیستماتیک و خشونت سازمان‌یافته، کشور را به بحران‌های پی‌هم فرو بردند.

پشتون ها، با تحمیل ایدیولوژی‌های تندروانه، با تبدیل دین و قوم به ابزار قدرت‌طلبی،
با استفاده از ترور، انتحار و تهدید جمعی به‌عنوان ابزار حکومت،
و با زیر پا گذاشتن حقوق بنیادی اقوام دیگر،
چنان خسارتی بر چهرهٔ افغانستان وارد کردند که امروز بسیاری از شهروندان حاضر نیستند زیر عنوان”افغان” قرار گیرند که توسط این گروه‌ها به نماد ترس، تحمیل و تبعیض تبدیل شده است.

این واکنش مردم، دشمنی با یک قوم نیست؛
بلکه انعکاس ده‌ها سال زخم عمیق، خیانت سیاسی، قوم‌محوری ساختاری و ستم هدفمند است که توسط پشتون‌های دارای قدرت سیاسی و نظامی بر جامعه تحمیل شد.
رفتار پشتون‌ها افغانستان را از یک ملت امیدوار به سرزمینی چندپاره، بی‌آینده و زخمی تبدیل کرد.
آن‌ها به‌جای ساختن کشور، هویت ملی را گروگان گرفتند،
به‌جای مشارکت، انحصار آوردند،
و به‌جای وحدت، تفرقه کاشتند.
نتیجه این شد که امروز مردم افغانستان نمی‌پذیرند مسوولیت بدنامی کسانی را حمل کنند که کشور را با تصمیم‌های ویرانگرشان به آستانهٔ نابودی رساندند.
مشکل سایر اقوام افغانستان قوم گرایی نبوده و نیست؛

مشکل، تفکر خطرناک و رفتار سیاسی از پشتون‌های صاحب‌قدرت است که دهه‌ها هویت ملی، حاکمیت، توسعه و سرنوشت کشور را در چنگال خود گرفتند و آن را به میدان جنگ، عقب‌ماندگی و تفرقهٔ دایمی بدل کردند.

حمید سالنگی

>>>   بنیاد فرهنګ، علم، مکتب، شفاخانه، روزنامه ، آزادی ، همه و همه توسط پشتون ها ګذاشته شده ، امان الله خان زمان که بنیاد نهاد ، کی دربرابرش ایستاد
اګر تاجکها یا سایرین کشور را سرپا نګهداشته اند بیست سال جمهوریت قومی که نود درصد تحت تسلط اقلیت ها بود برای قریه و قصبه خود چی کرد، کمی کتاب بخوان عزیز دل