آینده ی نامعلوم صلح و انتخابات در افغانستان
در حال حاضر وضعيت در كشور نسبت به هر زمان دیگری آشفته، گیج کننده و پرآشوب به نظر می رسد. فساد اداری، اخلاقی و رسوایی در قانون شكنی تقلب در انتخابات و ديگر امورات كشوری و لشكری موج می ‌زند 
تاریخ انتشار:   ۱۷:۴۸    ۱۳۹۸/۹/۲۴ کد خبر: 161363 منبع: پرینت

بیشتر از 77 روز از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می گذرد طی همین 77 روز در 30 کشور دنیا یا انتخابات پارلمانی یا ریاست جمهوری یا شهرداری ها برگزار شد.

با گذشت 24 ساعت نتایج همه انتخابات در کشورهای دیگر بطور شفاف اعلام گردید اما افغانستان با کمتر از یک میلیون و هشتصد هزار که در صندوق ها در 6 میزان ریخته شده بود متاسفانه تا هنوز نه حسابی معلوم است و نه کتابی از سوی دیگر بیشتر از یک سال است که زلمی خلیلزاد گاهی اینجا می رود و گاهی آنجا جنگ ادامه دارد و سر و کله ی صلح هنوز در پرده ای از ابهام است.

به عقیده ی من در حال حاضر وضعيت در كشور نسبت به هر زمان دیگری آشفته، گیج کننده و پرآشوب به نظر می رسد. فساد اداری، اخلاقی و رسوایی در قانون شكنی تقلب در انتخابات و ديگر امورات كشوری و لشكری موج می ‌زند. در هر وضعیتی، توجیه‌ گران، چاپلوسان و حقه‌ بازان بی‌ شماری نیز سبز می شوند. امیدواری و ناامیدی، خوش‌ بینی و بدبینی، سرخوشی و سرخوردگی، شادی و غم را به نفع شخصی خود توجیه می کند گاهی آدم فکر می‌ کند خوش بینی تنها حماقت زیسته شده در راه آینده برای ما افغان ها رقم زده شده در یک نگاه ساده دست کم بر اساس دو روش و فرضیه ساده می‌ توان برای تحلیل این وضعیت نقطه عزیمت برگزید.

یکی اینکه بگوییم جهان بر اساس تفکر غلط و یک توطيه بزرگ و حساب شده در افغانستان دچار بحران و آشوب‌ زدگی شده است که اکنون گره ‌گاه و بزنگاه اصلی و نیز تاریخی آن به لحاظ زمانی و مکانی ما هستیم یعنی ما قربانی یک بازی کلان جهانی و توطیه‌ آمیز شده ایم پس قبل از آن که فعالان متفکر، عاقل و مختار باشیم موضوع بازی‌ ها هستیم يعني وسيله بخاطر هدف و همینطور خانه ما هم میدان نبرد و سنگر اصلی جنگ است نماد تخته شطرنج را داريم كه ديگران روي آن بازي مي نمايند علاوه بر این واقعیتی ديگري هرگز وجود ندارد بلکه حاد واقعیت ها نیز این بازی را ماجراجويانه ‌تر کرده است پس ما و حرف ما و تصميم ما چيست؟

براساس این روش باید نسبت به همه چیز یک شک حسابی معطوف به توطيه کرده و لاجرم دست به یک قیام مردمي علیه این همه جنایات بزنیم تا هم از شر هرگونه توطيه و تفکر خارجي و داخلي رهایی حاصل کنیم و هم نیکویی و نجابت خویشتن را پاس داشته و زنده نگهداریم و اجازه ندهیم که قربانی توطيه و تفکر داخلي و خارجي شويم اما شرايط دست ما را از پشت سر بسته است نه همت آن را داریم و نه توان آن را.

باور دوم این است که نه تفکر توطيه در کار است و نه توطیه سازمان یافته برای زدایش و تباهی نجابت و نیکویی انسان و بخصوص ما افغان‌ ها بلکه این حكومت ما و ما هستیم که نه تنها که خویشتن خود را در بحران و نیستی غم‌ انگیزی غرق کرده ایم بلکه دیگران را نیز بهترین اهداف نیستی و مرگ می‌ بینیم و برای تحقق آن از سر و جان خود نیز می‌ گذریم یعنی جهان و عالم در برابر سربازان مرگ و نیستی گیج و مبهوت مانده اند و درنتیجه وضعیت پرآشوب و ناامید کننده شده است.

اصلا مایه‌ی شیطانی کردن جهان و شیطانی دیدن جهان ما هستیم اما حق و ناحق برف بام خود را بالای بام ديگران مي اندازيم و ديگران را ملامت مي دانيم و می گوییم اگر بیگانه ها نمی بودند حالا افغانستان را گل و گلزار می ساختیم در نهایت ما به فرافکنی‌ کشنده‌ و خود سبک کنِ سهل‌ انگارانه مواجه هستیم که راه هرگونه فهم و دانایی را قفل می‌زند یعنی به جای فهم این وضعیت و بحرانی که ما را در کام خود فرو می‌برد و گیجمان کرده است دست به فرافکنی‌ های ناامید کننده و کودکانه می‌زنیم که انگار جز ظهور ابرانسانی دیگر راه حل ممکنی وجود ندارد.

در فرضیه اول تمام درد و آلام را به دیگری و بیرون از خود ارجاع می‌دهیم و به برائت خویشتن پافشاری کرده برای دریافت یک راه حل دراماتیک و غیرواقعی سرگردان هستیم اما در فرضیه دوم تمام نگون‌ بختی را بر خویشتن خود بار می‌کنیم هرچند امکان دارد بسیاری از آشوب‌ ها ریشه در بیرون از ما داشته باشند اما محور فتنه در جهان پرآشوب ما هستیم و دست پر آشوب كشورهاي همسايه ما دیگر شیفتگی بی‌ خردانه زاده اي نبود درک ما از آنچه كه بر ما و منطقه مي گذرد بوده مي تواند.

ما و مسوولين عالي رتبه ما عادت كرده ايم كه در هر كاري خارجي ها را ملامت دانسته و توطيه گر معرفي كنيم آيا تقلب در انتخابات ریاست جمهوری توطيه خارجي ها بود يا بي كفايتي و خیانت ما؟ آيا انتخابات ریاست جمهوری يک نمایش محض بود؟ این نمایش و توطیه را ما کردیم یا دیگران؟ نخير! ما كرديم و مسوولين کمیسیون های انتخاباتی ما كردند یا اصلا این چیزها از بنیاد اتفاق نیفتاده است بلي افتاده است اما ما نقاب به رو انداخته همه چيز را ناديده مي پنداريم بلكه ما افسون و دیوانه حادواقعیت هستیم؟ یا هم رسانه‌ ها ما را در گیر و اسطوره‌ی یک رخداد اسیر کرده که چنان نبوده است؟ این سوال‌ ها را می‌شود با روش‌ های فهم پذیر توصیف کرد اما تنها با حاد واقعیت و انصاف و شکوه و درک درست نه كور خود و بيناي مردم.

حالا مسوولين و ما این وضعیت را در کدام سطوح تحلیل می‌کنیم؟ مثلا در سطح کوچکتر مثل برگزاری انتخابات و تقلب و مشکلات مربوط به آن و یا در سطح کمی کلانتر مثل آشفتگی و بربادی کل مملکت که هر روز دامنش از خون لکه دارتر می‌شود: در چارچوب رخداد و فرایند. گذشته از این واقعیت‌ها و فاکتورها را طبیعی می‌بنیم و یا پدیداری؟ بعد هم راه حل چيست؟ روش ارایه راه حل، مطلوبیت راه حل، عقلانی بودن راه حل، علمی و عملی بودن راه حل از جمله مسایل بحث برانگیز دیگري است که باید مورد نقد و ارزیابی قرار گیرند همانطور که در تبیین وضعیت نیز این مسایل را ملاحظه می‌ کنیم: مسوولیت اندیشی سنجش گرایانه بايد داشت.

پس وضعیتی را که توصیف کردم واقعیتی است که باید در جهت دانستن و بیان آن تلاش بیشتر صورت بگیرد بنابراین پرسش این است که چگونه می شود وضعیت بهتر شود؟ در نهایت تحلیل ما از وضعیت چيست؟ به حاشیه‌ ها چسپیدن و موارد خاص را بر کلیت تعمیم دادن، انحرافی در بحث به وجود می‌آورد. چیزی‌ که حاد شده و همه به آن تمسک می‌ جویند "اصلاحات" است. راستی چه كسي آمده در این مملکت اصلاحات را تیوریزه کرده است؟ و با شکیبایی شناخت و نقد کرد نه با فرافکنی‌های خود -ارضاگرایانه که از نگريستن و دانستن امر دشوار می‌گریزند اين است حقيقت كه بايد گفته شود.

آیا همه چیز مربوط به آمریکایی ها است یا ما هم منحیث وارثین این سرزمین نقشی داریم؟ آیا همه مزدوریم؟ آیا رسالت ما همین است که انتظار داشته باشیم چه وقت کشته می شویم و چه وقت خارجی ها تصمیم در سرنوشت ما می گیرند؟

آنچه که من می دانم از دیر زمانی است که بسیاری از صاحب نظران و تحلیلگران امور سیاسی به امید اینکه آمریکا و نماینده آن زلمی خلیلزاد در راه مصالحه با طالبان بجای مطلوبی می رسد و بالاخره استراتژی آمریکا در آوردن صلح کارساز می گردد و بالاخره طالبان با دولت افغانستان مذاکره می کنند آتش بس می شود و همه چیز خوب و خوبتر می گردد اما با گذشت تقریبا بیشتر از یک سال در راه مصالحه همه چیز در پرده ای از ابهام است.

متاسفانه زمامداران افغانستان طور شاید و باید در تعیین سرنوشت افغانستان و بخاطر صلح در حاشیه قرار دارند عده ای بر بنیاد حدس و گمان و رجماه بالغیب از یک اقدام راهبردی موثر، دقیق و آن هم موفق توسط دونالد ترامپ در افغانستان و منطقه صحبت دارند، عده ای تنها چشم به خلیلزاد دوخته اند و عده ای دیگری در انتظار لطف و محبت پاکستانند.

از آنجاییکه کشورهای زیادی در مساله افغانستان ذینفع و دارایی اثر اند ایجاب می نماید تا نوع رابطه آمریکا با کشورهای جهان منطقه یکجا مورد بحث قرار گیرد. من در این نوشته به یک سلسله اقدامات عملی مقامات کاخ سفید اشاره می کنم که بیشتر فرامنطقه ای و غیر افغانی است. آمریکایی ها در مذاکره دولت افغانستان را دور زده اند با سیاست های ناعاقبت اندیشانه های خود طالبان را مغرور کرده اند اینها باید بدانند که نقش دولت افغانستان و کشورهای منطقه در کجای قضیه قرار دارد بدون تردید غیرمستقیم اثر خود را بر اوضاع سیاسی و امنیتی افغانستان دارد مشروط بر اینکه برای مسوولین ما صلاحیت تعیین سرنوشت داده شود آنها بدانند که به اجازه آمریکا یا بدون اجازه ما.

تا کدام حد صلاحیت بیشبرد متوازن و آزاد مصالحه با مخالفین خود را داریم و همزمان مخالفین به چی اندازه بدون پاکستان صلاحیت پذیرش و یا عدم پذیرش را دارند مساله خود ارادیت در هر دو طرف تا کدام حد موجود است و آیا عدم موجودیت یک مکانیزم معین و شفاف در سیاست دولت در مصالحه با مخالفینش باعث یک نوع بی مضمونی و بی هدفی در زمینه نگردیده است؟

طوریکه مشاهده می گردد محاسبه فورمول ها، ترکیب عناصر و گزینش مولفه ها تا مسیر حرکت بسوی قله های صلح و آشتی در افغانستان همه بر مبنی خوشبینی های کاذب استوار است. از آنجاییکه صلح یک نیاز ملی و یک ضرورت فوری در کشور ما است می بایست همه پیش نیازهای این پروسه بصورت درست و دقیق محاسبه و سنجش گردد تا نتایج مورد انتظار را تحویل مردم منتظر و تشنه به صلح دهد.

اولین گام و جستی که بخاطر صلح و آشتی از طرف دولت افغانستان باید برداشته شود باید بطور محسوس و مشهود در افغانستان از طریق دولت مشروع افغانستان باشند تمام عوامل نارضایتی تا اسباب خشونت ثبت و راجستر و راه های حل و عناصر موثر و ذیربط مشخص گردد. اگر ما عوامل انگیزه ها و ظرفیت ها را درست پیشبینی و محاسبه نکنیم اولین گام را اشتباه برمی داریم.

وقتی ما از دقت یا یافتن حقیقت صحبت می کنیم و یا فرایند تلاش های کنونی صلح را نقد می کنیم منظور ما منفی بافی و سنگ اندازی نیست بلکه ما می خواهیم از ضیاع وقت و یا هدر رفتن تلاش ها و قربانی ها جلو گیری شود. درست است که معضله فعلی افغانستان ابعاد گسترده و وسیع در سطح منطقه و جهان دارد اما بسیاری از عوامل بحران در خانه و خاک خود ما است.

متاسفانه شورای صلح یا به عبارت دیگر وزارت دولت در امور مصالحه در دید و بازدیدهای خویش در داخل کشور بطور دقیق و مشخص بر مشکلات و عوامل اصلی نارضایتی و مخالفت عده ای از هموطنان انگشت نگذاشتند بلکه با ذکر کلمات مبهم و کلی گویی از نتایج سفرهای مکرر در ولایات دید و بازدیدها با بزرگان به یک خوشبینی کاذب و غیرواقعی اکتفا نمودند به عقیده من متاسفانه بیشتر عامل اکثر مشکلات ما نبود قانون پذیری است زمامداران ما چه در راه انتخابات چه در راه مصالحه و چه در راه بهبود وضعیت در کشور قانون را ملاک عمل خود نمی دانند. تا قانون حکومت نکند همه ارزش ها بجای نمی رسند.

بدون تردید نقش قانون از پیش شرط های تامین مشروعيت حاکمیت و امنیت در يک کشور و جامعه است متاسفانه در مورد افغانستان بايد گفت که جامعه جهانی و حکومت افغانستان از توجه جدی در این زمینه یا غافلند یا بی اعتنا تطبيق قانون از وظایف دستگاه های عدلی و قضایی است که متاسفانه کاملا منفعل بوده به بهانه توجه جدی به امنيت، بی توجهی به این حقیقت که قانونیت منشا و منبع اصلی امنیت است نادیده گرفته شده است.

این برداشت و عملکرد به تضعیف نقش قانون انجاميده است اين رويکرد و گرایش ناموجه باعث گردیده تا از نيروی پوليس بجای اينکه جان و مال مردم را محافظت کنند و از تطبيق قانون پاسداری نمايند بعنوان نيروی جنگی عليه آشوبگری استقاده می شوند، حکومت هنوز هم از نبود پالیسی جامع امنیتی که بتواند از قانون گریزی جلوگیری نماید رنج می برد.

با وجود بعضی از پيشرفت های ساختاری در برخی از نهادها و موسسات عدلی و پوليس این ساختارها عملا از ظرفيت تامین قانون عاجزند، ظاهرا در وضعيت منازعه و کشمکش و تهديدهای امنيتی بسياری از الزامات قانون به صورت مستقيم یا غیرمستقیم متاثر می شود با آن هم نبايد مساله اجرای عدالت را از نظر دور داشت.

در نتيجه ی همه ی اين گفته ها می توان اظهار داشت که اجرای قانون است که مستقيما به امنيت و سلامت یک جامعه و ملت کمک می کند. مبارزه با فساد اجتماعی از مهمترین ارکان قانون در هر جامعه می باشد. آخرين راه حل برای غالب شدن بر فساد گسترده تغیير خود وضعيت است. هيچ پاسخی ساده و عاجل برای هزاران مشکلی که وجود دارد موجود نيست اما اتخاذ تصاميم مبنی بر مبارزه با فقر، تادیه معاش بهتر به کارمندان که مجری قانون هستند و آنانی که خدمات اجتماعی را انجام مي دهند، غير سياسی کردن اداره های انفاذ قانون با موضع گيری شديد در برابر کارمندان متخلف حکومت ما را در اين مبارزه دشوار موفق خواهد ساخت.

احمد سعیدی


این خبر را به اشتراک بگذارید
تگ ها:
انتخابات
فساد اداری
افغانستان
نظرات بینندگان:

>>>   تحقیقات بازرس ویژه عمومی درباره بازسازی افغانستان - کانگرس این پست را در سال 2008 تأسیس کرد - نشان داده که ایالات متحده 133 میلیارد دالر هزینه کرده است. با در نظرداشت تورم، این حتی بیشتر از مبلغ است که برای بازسازی اروپای غربی طبق برنامه مارشال پس از جنگ جهانی تخصیص داده شده بود. و این فقط قله کوه یخ است. به گفته دانشمند سیاست شناس نیتا كرافورد (Neta Crawford) از پوهنتون براون، كل عملیات در افغانستان برای خزانه امریكا به مبلغ تقریباً یك تریلیون دالر تمام شده است.

برعلاوه، این تاسف آورتر است که این کمک هرگز به مستحقین نرسید، زیرا توسط سیاستمداران کثیف و مقامات فاسد در افغانستان غارت شده است.

ایالات متحده از فساد اطلاع نداشت و رسماً با آن مبارزه میكرد. بازسازی افغانستان بخشی از یک برنامه بزرگ بود. برنامه این که آنها باید هرچه سریعتر جاده ها، خانه ها، مدارس و غیره را بسازند، هر چه زودتر بتوانند امنیت افغانستان را تأمین کنند، و ایالات متحده میرود و بعد از خود دموکراسی کاری را بجا می گذارد.

>>>   توصیه آیت الله جوادی آملی مفسر و فقیه شیعه به بنیاد تبیان: بکوشید تا افغانستان پاره پاره و متفرق نشود
جمعی از اعضای مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان افغانستان با حضور در بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با آیت الله العظمی جوادی آملی دیدار کردند.
آیت الله العظمی جوادی آملی در این دیدار بیان داشتند: الان به لطف الهی و برکت خون های پاک شهدا هم راه تطهیر و هم راه تهذیب در اختیار امت اسلامی است؛ به برکت خون شهداء هم موانع رشد و رسیدن به کمال برداشته شد و هم زمینه شکوفایی نیروهای معنوی برای همه فراهم آمد.

ایشان ادامه دادند: دین، آداب زیارت کردن را به ما آموزش داده است، در فرهنگ دین قبرستان به مثابه یک مدرسه است؛ در زیارت قبور، ائمه به ما فرمودند با مردگان گفتگو کنید و این زیارت نامه را بخوانید « یا اَهْلَ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، بِحَقِّ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، کَیْفَ وَجَدْتُمْ قَوْلَ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ » شما را به حق «لا اِلـهَ اِلاَّ الله» قسم می دهیم به ما بگوید آنجا چه خبر است؟! معلوم می شود غیر از این حوزه ها و مدارس دنیوی، مدرسه دیگری هم هست که می توان معارف عمیق را از آنجا آموخت و این راه بر اساس ظرفیت هر کسی برای همه باز است .

معظم له تصریح داشتند: اما زیارت قبور شهداء علاوه بر آنچه انسان از زیارت دیگر قبور می آموزد، یک درس سیاسی نیز به ما می دهد؛ در زیارت نامه های شهداء می خوانیم «طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِي فِيهَا دُفِنْتُمْ»، باران و آفتاب که از مطهرات هستند فقط این توان را دارند که آلودگی هایی همچون خون و بول را پاک کنند اما آلودگی هایی مانند استعمار، داعش و استکبار را فقط و فقط خون شهید می تواند پاک کند، چه اینکه در دفع حمله ارتش شوروی سابق به افغانستان همین اتفاق افتاد و برادران شما با دست خالی و نثار خون خود، افغانستان را از وجود آنها پاک کردند.

آیت الله العظمی جوادی آملی خاطرنشان کردند: اینکه می فرماید «طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِي فِيهَا دُفِنْتُمْ» به این معنا نیست که این کشور از آلودگی های ظاهری پاک شده است، بلکه آلودگی هایی همچون استعمار و استکبار منظور است و چون قرآن و عترت عِدل هم هستند قرآن در تکمیل این فرمایش ائمه علیهم السلام می فرماید «وَ الْبَلَدُ الطّیبُ یخْرُجُ نَبَاتُهُ بأذنِ ربّهِ»؛ این جمله خبری است که به داعیه انشاء القاء شده است، یعنی بکوشید تا از این زمین پاک، میوه طیب و طاهر به دست بیاورید، والا از هیچ زمینی خود به خود میوه پاک به دست نمی آید، یک کشاورز مسئول می خواهد که بتواند از زمین پاک، میوه پاک به دست بیاورد و میوه پاک همان استقلال، خودکفایی و عدم وابستگی به بیگانه است.

معظم له در توصیه ای به علماء افغانستان بیان داشتند: همه تلاش و کوشش شما این باشد که ملت افغانستان ارباً اربا نشود، همه تلاش شما در جهت ایجاد وحدت و عدم تفرق باشد، علماء در این مسیر مسئولیت اصلی را بر عهده دارند، آبرو و عزت دنیا و آخرت همه مسلمانان در گرو اتحاد است، هر خیری که به امت اسلامی رسیده به سبب اتحاد و احترام متقابل بوده است، اگر ایمان داشته باشیم که هر چه هستیم و هر چه داریم ابتلای الهی است و در قبال آن مسئول هستیم و باید پاسخگو باشیم آنگاه دیگر اختلاف و تفرقه و خودبرتر بینی و تفاخر معنایی نخواهد داشت، آنگاه افغانستان به آن جلال و شکوه گذشته که مردان بزرگی همچون آخوند خراسانی را پروراند باز خواهد گشت.

در ابتدای این دیدار گزارشی از برنامه های آموزشی، رسانه ای و تبلیغی مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان افغانستان، خدمت معظم له ارائه گردید.

>>>   غنی کوچی ریس تفکر قبیله ای کوچییان یعنی غوده یی سرطانی زار در جامعه کثیرالملیت ما او مردم شریف با دیانت افغانستان هر چه زوتر این ریس جمهور کثیف دارای تفکر حذف گرایانه لیاقت های اقوام را از ارگ بیرون کنید
در کشور جهان حکومت ها بر اساس لیاقت ها حکمرانی می کنند ،غنی مغز گنده وفرسوده تعصب شوونیسنت فاشیست عویض اینیکه برنامه برای رشد و تحول و توسعه کشور می داشت برنامه آن طی 18 سال حکومت اشغالگران از روی تعصب قومی دشمنی از روی حسادت به لیاقت های اقوام غیر افغان بوده است ، غنی مغز تفکر حذب لیاقت ها درمصاحبه تلویزونی گفته بود : عادلانه نیست که 98 در صد زندانیان بگرام, گویندگان یک زبان باشند, هموطن عزیزم این سخن غنی متعصب معنی دارد یعنی گوینده زبان پشتو ملیت افغان این گزافه گوی غنی مغز تعصب در جامعه قبيله ای در دامن فرهنگ غژدى نشينى و صحرا گردی پاکستان چكيده است وجوان شده است و در كانون هاى كاپيتاليزم وحشى آمريكا اشغالگ شخصيت اش شكل گرفته است و نيم قلب به قبيله ای کوچییان پاکستان است چنين مخلوطى نمى تواند درکشوری که اقوام و ملیت محتلف دارد انسانى فكر كند. غنی یعنی غوده یی سرطانی هر چه زوتر کثیف را از ارگ بیرون کنید در غیر آن افغانستان به یک محشر گاه خونریزی تبدیل خواهد کرد.

>>>   از خرف من اگر میشنوید صلخ در افغانستان نمی شواد اگر شد صلخ فاسد زور گوی قانون شکنی قوم پرستی آفیت های اجتمای اولان چرا کشور بیگانه اونم مثل زلمی حلید زاد اونم درکشور اربستان بدونی دولت افغانستان جناب زلمی خودش یک ویروس است که با سر نوشت یک کشور بازی می کند و دوم خود دولت افغانستان که سری چوکی باهم مثل دوتا گربه جنجال دارد یکی از پولی کشور های بیگانه قانون شکنی می کند به زور پول سری چوکی بیشند و یکی از ترس که چوکی را نگرد خال اگر ریس جمهور عبدالله شواد ایا برای مردم افغانستان به قولای که داده عمل می کند نه چون دولت افغانستان اختلاف های زیادی دارد که مغزش دونبال مال دنیا می شواد
حکیم


مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است



پربیننده ترین اخبار 48 ساعت گذشته
کليه حقوق محفوظ ميباشد.
نقل مطالب با ذکر منبع (شبکه اطلاع رسانی افغانستان) بلامانع است