نو روز را از آن جهت گرامى مى داريم كه اين ايام مقارن و مصادف با دو تحولى بزرگ است:
- ديانت :
مبداء هجرت پيامبر بزرگ اسلام كه آغاز يك تحولى عظيم در تاريخ بشريت است.
- طبيعت :
آغاز دگرگونى بزرگ در طبيعت، فصل زايش و رويش مجدد و شگوفايى زمين.

دلايل دينى :
وجود يك تاريخ معيّن و ثابت در زندگاني اجتماعي بشر ضرورى است. خداوند، تعيين «مواقيت» را دليل اختلاف شكل هاى هلال ماه معرفى مى كند. مطالعه تاريخ نشان مي دهد كه همه امت ها و ملت هاى مختلف، تاريخ ويژه ى براي خود داشته اند و هر كدام از اين تاريخ ها، مبدأ خاصى داشته است. رويدادهايى مانند پيدايش بشر و هبوط آدم، توفان نوح، سال سرنگونى ابرهه در حمله به خانه خدا (عام الفيل) و... از مبدأهاى تاريخ بوده اند.

اعراب پيش از اسلام، عام الفيل را مبدأ تاريخ قرار داده بودند و امور خود را بر اساس آن تنظيم مي كردند. رسول خدا صلي الله عليه و آله در اين سال زاده شد، ولي اينكه چرا مسلمانان آن را مبدأ تاريخ خويش قرار ندادند، به اين دليل است كه آن حادثه با ايمان آوردن مسلمانان گره نخورده بود. سال بعثت نيز مبدأ تاريخ اسلام شمرده نشد؛ چون در آن زمان شمار مسلمانان از سه نفر تجاوز نمي كرد، ولي در سال اول هجرت، مسلمانان به يك پيروزي مهم دست يافتند و زمينه ايجاد يك حكومت اسلامي را فراهم آوردند و در منطقه اي آزادانه تمركز يافتند. ازاين رو، آن سال، مبدأ تاريخ اسلامي قرار گرفت. در اين ميان، پرسش اين است كه چه كسي اين مبدأ را براي تاريخ اسلام در نظرگرفته است؟

بيشتر سيره نويسان بر اين باورند كه تعيين هجرت نبوي به عنوان مبدأ تاريخ مسلمانان، در زمان خلافت خليفه دوم حضرت عمر فاروق ( رض ) و به دستور وي بوده اما بر اساس پيشنهاد حضرت علي ( رض )تعيين گرديده «... در ربيع الاول سال 16 هجري، عمر بن خطاب براي نخستين بار مبدأ تاريخ را تعيين كرد. علت اين كار، آن بود كه سندي را پيش حضرت عمر بردند كه تاريخ پرداخت دَيْنِ آن ماه شعبان بود. حضرت عمر پرسيد كدام شعبان؟ آيا اين شعبان، يا شعبان آينده يا گذشته؟ سپس مردم را جمع كرد و به آنها گفت: براي مردم چيزي وضع كنيد كه با آن، وقت رسيدن ديون خود را بشناسند.

در مقابل اين نظريه، برخي تاريخ نگاران معتقدند در زمان خود رسول اكرم صلي الله عليه و آله و به دستور شخص ايشان، هجرت، مبدأ تاريخ قرار گرفته است.
تاريخ نويسان موارد زيادي را نقل كرده اند كه در آنها، پيامبر مكاتبه هايي داشته است كه همه آنها به سال هجري، تاريخ خورده اند. براي مثال، به چند نمونه اشاره مي كنيم:
1. نامه صلحى كه به دستور پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم براي نصاراى نجران نوشت، به سال پنجم هجري قمري تاريخ خورده است. در اين رساله آمده است: «وَ اَمَرَ عَلِيّا اَنْ يَكْتُبَ فيهِ اِنَّهُ كُتِبَ لِخَمْسٍ مِنَ الْهِجْرَةِ؛ به علي كرم الله وجهه دستور داد در آن نامه بنويسد كه اين نامه، در سال پنجم هجري نوشته شد».

دلايل طبيعى :
بر اساس روايت تاريخ و بنابر پاره ى از مشكلات، سلطان جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی با فرمان ۱۸ فروردین ۴۴۴ یزدگردی (مطابق ۸ رجب ۴۶۷ و ۱۴ اسفند۴۵۳ هجری شمسی) هیئتی متشکل از عبدالرحمن خازنی، حکیم ابوالعباس لوکری، ابوالمظفر اسفزاری، میمون بن نجیب واسطی، ابن کوشک بیهقی، بهرام (منجم مخصوص ملکشاه) و عمر خیام نیشابوری (منجم جوان، متولد سه‌شنبه ۸ خرداد ۴۲۰ هجری شمسی) را مأمور اصلاح تقویم یزدگردی کرد.

این هیئت، پس از چهار سال رصد و محاسبه، دریافت که نوروز سال ۴۴۸ یزدگردی ۱۸ شبانه‌روز زودتر از بهار طبیعی آغاز شده است. به منظور انطباق نوروز تقویم یزدگردی بر آغاز بهار، با کبیسه کردن ۱۸ شبانه‌روز، ۱۹فروردین ۴۴۸ یزدگردی، نوروز اعلام شد و آن را نوروز سلطانی نامیدند. تقویم اصلاح شده را، به لقب جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی، تقویم جلالی و سال ۴۴۸ یزدگردی را که دربرگیرنده ۳۸۳ شبانه‌روز بود، سال کبیسه ملکشاهی نامگذاری کردند. مبداء تاریخ‌گذاری تقویم جلالی (یا آغاز سال یک جلالی) مطابق جمعه اول فروردین ۴۵۸ هجری شمسی، ۱۵ مارس ۱۰۷۹ میلادی ژولی، ۱۹ فروردین ۴۴۸ یزدگردی و ۱۰ رمضان ۴۷۱ ذکر شد.

برای تثبیت همیشگی نوروز در آغاز بهار طبیعی، مقرر شد که آغاز سال روزی باشد که در نصف‌النهار مربوط به آن، خورشید به برج حمل رسیده باشد، مشروط بر اینکه تا نصف‌النهار آن روز، خورشید در اولین درجه برج حمل و در نصف‌النهار روز پیش در برج حوت بوده باشد. با این قاعده تعیین آغاز سال نو، کبیسه‌های تقویم جلالی هر ۴ یا ۵ سال اتفاق می‌افتند.

تقویم جلالی شامل ۱۲ ماه ۳۰ شبانه‌روزی و ۵ یا ۶ شبانه‌روز اضافی بود، روزهای اضافی به آخر برج حوت افزوده می‌شد. ملاحظه می‌شود که در تقویم جلالی، آغاز سال نو به کمک وضعیت خورشید نسبت به برج حمل تعیین می‌شود. به این دلیل که در مسائل سیاسی از نام بروج دوازده‌گانه منطقه‌البروج به جای نام ماههای تقویم یزدگردی استفاده می‌شد، ولی در محافل فرهنگی ادبی و عرفی، ماهها با نام ماههای تقویم اوستایی به اضافه کلمه جلالی، نظیر فروردین ماه جلالی، نامیده می‌شدند. اسامی و ترتیب بروج دوازده‌گانه عبارتند از: حمل، ثور، جوزا، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو و حوت.

بناً بدور از غوغاى حرام و حلال بودن نوروز و بدون درنظرداشت خرافات معمول در بين مردم و يا سوء استفاده هاى خلاف شرع بمناسبت اين روز، آنرا گرامى مى داريم، زيرا مبداء و منشاء دو تحول بزرگ دينى و طبيعى است.

محمد عارف منصوری

>>>   Aziz Arianfar
گروهی جوانان نادان وهابی به نام دعوتگران اسلام که از سوی شیوخ جاهل عرب تمویل می شوند، در این اواخر با نوشته های زهرآگین و لجن پراکنی های شان نوروز را حرام و از جشن های مجوسیان دانسته و تا می توانستند بر فرهنگ و سنت های شایسته و نیایی ما تاختند. اکنون در دشنامنامه یی مولوی را تکفیر و با رکیک ترین الفاظ به حریم آن دانشی مرد بزرگ اهانت روا داشته اند. باید به افشای چهره های سیاه این دجالان گجسته و نابخرد پرداخت و اجازه نداد بیش از به تبلیغات گمراه کننده و ابلهانه شان بپردازند.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است