یک چرخه یا سیکل را در نظر بگیرید. محمد بن‌سلمان که در رسانه‌های غربی ام‌بی‌اس می‌نامند، به خاطر قتل جمال خاشقچی تحت فشار شدید بین‌المللی و رقبای داخلی در خانواده سلطنتی عربستان روبروست. می‌خواهند او را برطرف کنند یا یکه‌تازی‌اش در سیاست عربستان مهار شود. در این میان ام‌بی‌اس تنها یک متحد و نجات‌دهنده دارد بنام ترامپ که تا دو سال دیگر در کاخ سفید است.

ترامپ در صورتی حاضر به نجات محمد بن‌سلمان است که در منازعات خاورمیانه ام‌بی‌اس عربستان دقیقا مطابق نقشه ترامپ عمل کند. در سوریه، در مورد اسراییل، در برابر ایران و از همه عاجل‌تر در روند صلح افغانستان که موضوع این نوشته است.

عمران خان نیز از قوم اقلیت و از یک حزب تازه و از پایگاه اجتماعی کوچک نسبت به رقبای ریشه‌دار احزاب 'مردم' و 'مسلم لیگ' و احزاب بنیادگرا روبروست. راز برد عمران خان در انتخابات و حفظ و تداوم قدرتش تطبیق شعارهایش است. در غیر آن، حتی اتحاد اردوی پاکستان با عمران خان دایمی و اندام‌وار برای همیشه باقی نمی‌ماند. اردو هر زمان می‌تواند متحد دیگری در میان سیاست‌مداران پاکستان بیابد. اقتصاد ورشکسته پاکستان به پول فراوان نیاز دارد، پاکستان غرق در بدهی خارجی است. موسسات مالی و اعتباری بین‌المللی از اعطای وام به پاکستان خودداری کردند. عمران خان حتی در سفرهای اخیر به چین نیز با دست خالی برگشت.

اما، کلید نجات عمران خان در دستان این مرد، محمد بن‌سلمان است. او پول مورد نیاز عمران‌خان را دارد و بنا به دستور ترامپ حاضر به پرداخت به پاکستان است در صورتی که عمران خان و متحداش اردوی پاکستان در قضیه صلح افغانستان و کوبیدن بنیادگرایان از در همکاری با آمریکا وارد شوند.

خلیلزاد در سخنرانی در انستیوت صلح آمریکا گفت: همکاری پاکستان در صلح افغانستان معیار بهبود مناسباتش با آمریکا است. عمران خان هم ناگزیر است با ترامپ همکاری کند و هم خوشحال از این همکاری است. عمران خان طرح‌های بلندپروازانه اصلاح آموزش، صحت و زیربناهای اقتصادی و آوردن نظام و مبارزه با فساد در پاکستان را دارد. عملی‌سازی همه این‌ها به دهها یا حتی صدها میلیارد دالر نیاز دارد. در غیر آن، در حد خواب و خیال، تحول پاکستان بار دیگر باطل خواهد شد. هیچ سیاست مدار پشتون‌تبار در سیاست پاکستان نیامده است که در حد عمران خان به خشکاندن ریشه‌های بنیادگرایی در این کشور توجه نشان داده باشد، این امر در صورتی ممکن می‌شود که این سیکل ترامپ، ام‌بی‌اس و عمران‌خان بچرخد.

یاسین رسولی

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است