اتحاد چين - پاكستان و سرمايه گذاري بزرگ چيني در پاكستان در قالب سرمايه گذاري هاي مشترك "پاك- چينا" اين دو كشور را وادار مي كند تا براي كالاهاي اين دو كشور بخصوص پاكستان راه هایي را جستجو كنند.

چين از بركت سازمان شانگهاي كه خود چين محور است و سازمان بريكس كه بر قاعده هاي چين - روسيه استوار است در بازار هاي دنيا روي توليدات متوسط و خفيفه سايه پهن كرده است و روزنا روز آنرا گسترش مي دهد؛ ولي پاكستان متحد ديرينه و استراتيژيك چين بازار هاي چندان بزرگ در كشور هاي حوزه خليج ندارد و راه بازار هاي آسياي ميانه در افغانستان براي پاكستان كور گره خورده است.

پاكستان با كمك چيني ها با فعال كردن بندر دريايي گوادور در بلوچستان (جنوب پاكستان) يك راه ديگر براي كالا هاي چينايي را گشود ولي خودش سهيم بازار نشد؛ سهم كالاهاي پاكستاني در حوزه خليج در اين بازار ها(نه سهم صادرات اين كشور) كمتر از ٢ فيصد است، رقابت شديد ميان كالا هاي چيني، كورياي جنوبي و بخصوص جاپان و كشور هاي غربي حتا قاتلانه است(رقابت قيم)، كشور هاي آسيان نيز به اين رقابت پرداخته اند (كشور تازه صنعتي شده و نيمه صنعتي نزديك به صنعتي شرق آسيا).

رقابت كالاهاي پاكستاني را در اين بازار ها دشوار ساخته است و پاكستان با داشتن نفوس زياد تبديل به بازار فروش كالاهاي كشور هاي ديگر نموده است (با وجود سياست سخت گيرانه حمايوي پاكستان).

راه كالا هاي پاكستان به آسياي ميانه نسبت نا امن بودن افغانستان مسدود است، از اينرو پاكستان بعد از دستيابي به نيروي اتوم، براي بدست آوردن موقعيت مناسب أقتصادي، مساله كانفدريشن افغانستان را در استراتژي خارجي خودش جا داد، تا به اين وسيله راه افغانستان كاملا امن شود. اين روي دو علت استوار شد:

١- منافع أقتصادي آسياي ميانه.
٢- رقابت قمر سازي مطابق ذات قدرت هاي اتومي (قبول كنيد با وجوديكه نا آرام كننده است، پاكستان يك قدرت منطقوي است) تمامي قدرت با خود اقمار دارند، چين در شرق آسيا، هند (بنگله ديش، نيپال، بوتان، سريلانكا، مالديف) و پاكستان در صدد ساخت چنين قمر است، يك كشور براي پاكستان باقيست افغانستان وبس، پر مخاطره ترين كشور جهان. از اينرو پاكستان با تجربه مديريت بحران افغانستان از راه هاي كج ومج وارد مي شود، اين كشور شكست انگليس، شوروي و امريكا را اين كشور مي بيند و احتياط لازم به خرچ مي دهد تا در دام كه خود براي ديگران برپا مي داشت گير نيفتد.

امروزه بازار آسياي ميانه بازار هاي كالاهاي چيني، روسي، كوريايي، جاپاني و اروپايي است، رقابت توليدات ايراني بعد از ٢٠٠٦ كاهش چشمگير يافته است. كالاهاي هندي و پاكستاني در اين بازار ها نادر است.

پاكستان براي كالا هاي هندي به آسياي ميانه پر خطر است، براي اين منظور هند سرمايه گذاري بزرگ را روي بندر چاه بهار با ايراني ها انجام داد تا از اين طريق به اين بازار ها وارد شود كه متاسفانه يكي از علت هاي نا امني در غرب كشور جلوگيري از ورود هند در اين راه از جانب پاكستان است.

در كنفدريشن سازي افغانستان ديري است انگلستان اين عضو كامنولت و ساحه حياتي انگليس در جنوب آسيا يعني پاكستان را كمك مي كند.
در اين نكته انگليس با چين حريف بسيار دلهره انگيز غرب منافع مشترك دارند.

در صورت صلح به تيپ انگليسي كه پاكستاني ها آنرا تطبيق مي كند، دهليز حركت كالا هاي پاكستاني به آسياي ميانه باز مي شود و براي اولين بار اين بازار ها كالاهاي ساخته شده پاكستان را لمس خواهند كرد و تعهد پاكستان براي غرب و ضمانت انگليس ها براي رسيدن غربي ها از دهليز افغانستان به يوروشيا تطبيق خواهد شد، اگر چنين شود حاكميت دوصد ساله روس ها در يوروشيا خواهد شكست.

آيا اين كار و سياست امكان دارد؟
روس ها خواهند گذاشت؟
حالا آيا هند چه خواهد كرد، آرام و بي سرو صدا بازار هاي آسياي ميانه را به پاكستان خواهد گذاشت؟
ويا اين راه را نا امن خواهد كرد؟
و يا امتياز استفاده مصون را از انگليس خواهد گرفت؟
روس ها و ايراني ها اقدام مشترك زير زميني خواهند كرد؟
ديوار دفاعي روس ها در آنطرف درياي آمو چه خواهد شد؟
آيا آمو خط حياتي روس ها باقي خواهد ماند؟

سید مسعود

>>>   اگر پاکستان به افغانستان یک دهلیز ترانزیت به هند و یک دهلیز ترانزیت به کراچی بدهد ، دادن یک دهلیز سه شاخه به پاکستان مشکلی نخواهد داشت.
اما
درایت و فهم و اداره این امور از توان بیچاره های ارگ به دور است.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است