برتراند راسل می‌گوید: کلمات و واژه‌ها دو وظیفه را انجام می‌دهند: یک، بیان مطالب؛ دو، تحریک عواطف.

او می‌گوید: تحریک عواطف توسط زبان اگرچه قدیمی‌تر از بیان مطالب و حتی همزاد با غرش حیوانات است اما مطلوب‌تر از بیان‌گری نیست. به باور او جوامع انسانی هر قدر از توحش به سوی تمدن حرکت کنند، کارﻛﺮﺩ اولی واژه‌ها بر دومی‌اش اولویت و ارجحیت یافته و بازار تحریک‌گری و تهییج کسادتر می‌گردد. راسل می‌گوید در حالی که در مسیر پیشرفت جوامع از توحش به سوی تمدن، در بسیاری عرصه‌ها مردم به کارکرد اولی زبان نسبت به دومی‌اش روی خوش نشان داده‌اند اما یک عرصه هنوز چندان دچار تحول نشده است و آن عرصه سیاست است. در عرصه سیاست، بیش‌تر فعالان سیاسی همواره کوشیده‌اند با استفاده از واژه‌های قلمبه و سلمبه و نیک‌نام، ایدیولوژی‌های نفرت و وحشت را تبلیغ ‌کنند و تخم نفاق و شقاق بکارند.

بگونه‌ نمونه، به عرصه سیاست افغانستان نگاه کنید. گروهی در این ویران‌کده به نام وحدت ملی، اندیشه‌های تفوق‌طلبانه شان را تبلیغ می‌کنند و گروهی هم زیر نام عدالت‌طلبی، به توهین و تحقیر می‌پردازند. واژه‌ها خیلی خوب می‌تواند عواطف انسان‌ها را تحریک کنند. به قول راسل، اگر بخواهیم تعدادی را به کره مریخ بفرستیم، یگانه ترفندی که می‌تواند داوطلبان سفر به آنجا را افزایش دهد این است که نام آنجا را "میهن عزیز" بگذاریم. یا مثلا برای آنکه توانسته باشید کسی را خیلی ضدپشتونی بسازید باید نام دشنام‌دادن به پشتون‌ها را عدالت‌طلبی گذاشت.

از همین‌جا است که راسل، یکی از تقاضاهای روشن‌اندیشی را تسلط بر فن بیرون‌کشیدن بار عاطفی از کلمات و قراردادن معنای روشن منطقی به جای آن می‌داند. او همچنان یکی دیگری از تقاضاهای روشن‌اندیشی را تبدیل مسایل ملموس به مسایل انتزاعی می‌داند. مثلا وقتی شما از هر فارسی‌زبانی بپرسید آیا طاقت و یون فاشیست است یا خیر، در پاسخ بله خواهند گفت اما وقتی از همین فارسی‌زبان بپرسید آیا پدرامی که پشتون‌ها را متهم به بی‌فرهنگی کرده و آنها را توهین و تحقیر می‌کند نیز فاشیست است؟ حتی عدالت‌طلب‌ترین مان نه خواهند گفت. علت اش آن است که وقتی بحث در باره مسایل ملموس و افراد و اشخاص مطرح گردد، پای عاطفه به میدان کشانده می‌شود و به جای خرد، شور به داوری می‌نشیند اما اگر مسایل به صورت انتزاعی مطرح شود و به جای پدرام و طاقت، مثلا "الف" و "ب" را بگذاریم، امکان برخورد خردگرایانه بیش‌تر می ﮔﺮﺩﺩ.

عبدالشهید ثاقب

>>>   هرکس که خودرابرتر بداند فا...... است حتی اگرکوچکترین قوم باشد

>>>   واژه ها نه تنها مطالب را بیان میکند، بلکه با واژه ها تجارت نیز میشود.
همین آقای لطیف پدرام با انتقاد از امان الله خان، که مانند یک بزدل و ترسو، مملکت را در حالت جنگ و بحران رها کرده گریخت، سبب این شد که درپروژه امان الله خان، هزراران نمره که هنوز تهداب اش گذاشته نشده بود، توسط هواداران امان الله خان خریده شود و آقای پدرام نیز با کمک مالی صاحب این پروژه،به وکالت پارلمان برسد.
این که این پلان قبلاً طرح شده بود، مربوط به پدرام و صاحب این پروژه میشود.

>>>   پدرام ... و در عین حال، متعصب ترین سیاستمداری است که تا بحال دیده ام.

>>>   اینکه با بهره گیری از زبان و کلمات عواطف دیگران را تحت تاثیر قرار دهند فقط اختصاص به اهل سیاست ندارد گروه های دیگر اجتماع مانند تجار و فروشندگان ، تبلیغاتچی ها ، هنرمندان ، نظامیان ، روحانیان و بسیاری اقشار دیگر حتی افراد یک خانواده از زبان برای تحریک احساس و عواطف مخاطب خود بهره می گیرند که این به هیچ عنوان عیب نیست ، در واقع یکی از مهم ترین کاربرد های زبان بیان احساسات و انتقال تجربه های حسی خود به دیگران است . اما آنچه باید به آن توجه داشت ، داشتن حسن نیت در تبادل احساسات و به جوش آوردن احساسات و عواطف مخاطب است . زبان هم مانند هر ابزار دیگر که در اختیار بشر است میتواند به نحو مطلوب مورد استفاده قرار گیرد و یا در دست نااهل باشد ، مورد سوء استفاده قرار بگیرد .
شهروند - ایران

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است