مشاور امنیت ملی به مجلس رفت تا درباره پیمان امنیتی آمریکا به نمایندگان مجلس توضیح دهد. این جلسه پشت درهای بسته بود و جزییات آن به رسانه ها گفته نشده است. ولی نمایندگان به خبرنگاران گفته اند که جزییات در دسترس آنها قرار نگرفته و مشاور امنیت ملی به کلیات این پیمان که قبلا در رسانه ها گفته شده بود اشاره کرده است. نمایندگان مصونیت سربازان آمریکایی را نیز در این جلسه زیر سوال برده اند. مشاور امنیت ملی گفته است به تصمیم مجلس از سوی حکومت احترام گذاشته می شود.

شجاع حسین محسنی از واحد سیاسی تمدن در برنامه «بعد از خبر» گفت: توجیهی که از پیمان امنیتی می شود لزوماً به معنای پایان دادن به نا امنی در افغانستان نیست. قبلاً ادعا می شد که اگر افغانستان به سمت ناتو و غرب برود و این پیمان امضا شود، از خیلی تهدید ها نجات پیدا می کند. این ادعا از طرف حامیان پیمان به این شکل توجیه می شود که پیمان امنیتی بخشی از مشکلات را حل می کند.

وی افزود: دوام بحران در افغانستان موضوعی معمولی شده است و افراد دخیل در بحران افغانستان به امنیتی نسبی و ناکامل در این جغرافیا راضی هستند و این امنیت نسبی زمینه را برای وارد شدن به فضای جنگهای نیابتی و منطقه ای فراهم می کند. پس امضای پیمان امنیتی لزوماً به معنای پایان بحران نیست.

محسنی عنوان کرد: در این اواخر مشکلات امنیتی بیشتر شده است. مشکل در این است که کشور در بین دو دستگاه امنیتی گیر کرده است. افغانستان قبلاً درون یک دستگاه امنیتی منطقه ای و در قالب سیاست خارجی بی طرفانه موجودیت خود را تعریف می کرد اما با امضای پیمان امنیتی با آمریکا و ناتو، از سیاست خارجی بی طرفانه عدول کرد. از جانب دیگر میزان قدرت ملی و ظرفیت های دیپلماسی افغانستان در منطقه ضعیف است. در چنین وضعیتی کشور بین دستگاه امنیتی منطقه و نظم پشتیبان در ناتو گیر کرده است. این دو منافع شان در افغانستان متضاد است. روشن است که به مشکلات منطقه ای از جانب مرزهای کشور، دامن زده می شود تا نشان داده شود که با وجود حضور ناتو در افغانستان هنوز پاکستان در اولویت است و بخشی از سیستم امنیتی منطقه در تعارض منافع با سیستم امنیتی ناتو قرار دارد.

این آگاه سیاسی اظهار داشت: از دید مجلس نمایندگان و حکومت پیمان امنیتی پرونده ای مختومه است و به اندازه ی کافی روی آن کار شده است. ضمانت اجرایی آن هم بیشتر رابطه ای یکطرفه است. افغانستان چیزی برای گرو کشی در این موضوع ندارد. کشور برای امضای این پیمان هم نیاز اقتصادی داشته و هم بخاطر مسایل امنیتی وارد این پیمان شده است. در چنین وضعیتی فقط ضمانت عرفی و اخلاقی وجود دارد که کشور بالادست با قدرتی برتر مثل آمریکا به تعهد خود عمل کند. به تجربه ثابت شده که اگر منافع شان ایجاب نکند تعهدات عملی نمی شود. سایر پیمان های امنیتی بین المللی هم ضمانت اجرایی قوی ندارند. ممکن است بخش کمکها در پیمان اجرا شود. همان کمکها هم مشروط است.

وی گفت: کاپیتولاسیون از موضوعات جنجال برانگیز در پیمان بود. از دوسال قبل برسر این قسمت بحث وجود داشت و در آخر با وجود حساسیت هایی که در افغانستان وجود داشت این بند پذیرفته شد. بعد از دو سال رایزنی و بحث پیمان هنوز هم با ابهام کامل وارد مجلس شد. ابهام در تعریف از تجاوز، تامین امنیت، هم پیمان بودن افغانستان و کاپیتولاسیون وجود دارد.

محسنی افزود: باید بدانیم کاپیتولاسیون چقدر در دستگاه قضایی و نظام حقوقی افغانستان قابل تعریف است. بخش قضا بخشی از حاکمیت ملی است، وقتی صلاحیت قضایی این بخش را به محکمه ی کشور بیرونی واگذار می کنیم به این معنا است که از بخشی از حاکمیت کشور چشم پوشیده ایم. موضوع اختلاف افغانستان درمورد محاکمین تبعه ی روسی گروه طالبان در این اواخر رسانه ای شد. از این پس اینگونه اتفاقات بسیار می افتد. افغانستان هم طبق تعهدش نمی تواند اقدام کند. قاعده ی ارتش آمریکا این است که مسوولیت قضایی را در هر کشوری که باشد، به آن کشور می قبولاند.

توجیهاتی که برای امضای پیمان امنیتی با آمریکا مطرح شد، بیشتر مسایل امنیتی بود، افغانستان کشوری ضعیف در منطقه ای با همسایگان قوی قرار دارد و نیازمند حمایت فرامنطقه ای است. کشوری با اقتصاد ضعیف است، هزینه های امنیت برای آن گران است و باید بخشی از امنیت خود را به یک ابرقدرت بیرونی واگذار کند و خود مصروف توسعه ی داخلی باشیم. سیاست خارجی افغانستان برای دوام رویکرد و نقش فعال خود در منطقه نیاز به نظمی پشتیبان در محیط بین الملل دارد و ناتو هم به عنوان یک پیمان مسلط بر مسایل سیاسی جهان می تواند، نظمی پشتیبان برای افغانستان باشد. این توجیهات برای امضای پیمان امنیتی بود و انتظارات هم وجود داشت که این توجیهات محقق شود اما با گذشت دو سال از این موضوع از این توجیهات عقب نشینی می شود و بحث اقتصادی آن مطرح و پررنگ جلوه داده می شود.
تجاوز پاکستان، افزایش نا امنی ها، اجرا نشدن پروژه های زیربنایی و مشروط شدن خیلی از کمکها نشان می دهند که این پیمان به اندازه ی کافی از طرف افغانستان پیگیری نشده است.

وی در پایان خاطر نشان کرد: برای مجلس نمایندگان پیمان امنیتی بیگانه نیست. چینش موضوعی پیمان در دو سال اخیر از لحاظ زمان بندی، از لحاظ رسانه ای کردن آن و خروجی هایی که در مورد پیمان در رسانه ها قرار گرفت، نوعی وجاهت و مردم پذیری را در مورد پیمان برای مردم تبلیغ کردند. به این ترتیب با این تبلیغات رسانه ای، پیمان را ضامن دوام اوضاع و نظام افغانستان دانستند. مجلس هم به احتمال زیاد رضایت می دهد و پیمان را تصویب می کند.

کد (30)

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است