سیزده سال پیش نیروهای بین المللی به منظور درهم شکستن القاعده و مبارزه با شبه نظامیان، در سال 2001 میلادی وارد کشور ما شدند. نیروهای بین المللی به زودی القاعده و حکومت حامی آن ها را در هم شکست و بخش زیادی از افغانستان را تصاحب کرد. با حضور نیروهای بین المللی حکومت انتقالی، موقت و حکومت مردمی شکل گرفت. اوضاع اقتصادی بهبود یافت و امنیت در ولایات مختلف تامین شد.

فعالیت های حقوق بشری بیشتر شد. روابط دیپلماتیک افغانستان با کشور های مختلف برقرار گردید. به طور کلی می توان گفت که اوضاع امنیتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی بهبود یافت. امید در دل مردم افغانستان کاشته شد. این روزنه امید باعث حرکت مردم گردید. این روزنه باعث شد که مردم در بخش های مختلف سرمایه گذازی نمایند. مهاجرین افغانستان از کشورهای مختلف به خاطر کار و فعالیت و برای زندگی به کشور خود برگشتند.

رشد چشمگیری در عرصه معارف صورت گرفت. اما این وضعیت خیلی دوام نکرد. آمار ها و نظر سنجی ها نشان می دهد که از سال 2005 به بعد وضعیت رو به بدتر شدن گذاشته است. اوضاع امنیتی هر روز، ماه و سال بدتر شده است. متناسب به اوضاع امنیتی، فعالیت های اقتصادی نیز کاهش یافته است.

از سال 2005 به این طرف گروه های مخالف مسلح دولت بخش هایی از خاک افغانستان را دوباره به دست گرفته و در حملات انتحاری بیشتر موفق بوده اند. کشت کوکنار به عنوان مهمترین منبع درآمد گروه طالبان و دیگر گروه مخالف مسلح دولت نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش یافته است. این منبع درآمد باعث شده که گروه های مخالف مسلح دولت سازمان یافته تر عمل نمایند. حاکمیت را در بخش های بیشتر کشور تهدید نماید. به طور کلی گروه های مخالف مسلح دولت قدرتمندتر از سال های 2002 تا 2005 شده است.

سنجش قدرتمندی گروه های مخالف مسلح دولت از فعالیت های آن ها و تخریب آن ها در بخش های مختلف قابل مشاهده است. اول؛ گروه طالبان در ولایات مختلف مکاتب را بسته و یا سوزانده اند. در ارزگان، هلمند، قندهار، غزنی، پکتیا و برخی دیگر ولایات طالبان توانسته است مکاتب را بسته و یا بسوزاند.

دوم؛ در شاهراه ها، گروه طالبان سرک های را ویران و سوزانده است. موتر های اکمالاتی نیرو های امنیتی و بین المللی را گروگان گرفته، یا سوزانده است و یا نیازمندی های خود را برآورده نموده است.

سوم؛ گروه های طالبان در میان گروه های امنیتی نفوذ نموده و سبب کشته شدن نیرو های امنیت ملی و نیرو های بین المللی شده است. چندین مورد اتفاق افتاده که نیرو های خودی باعث کشته شدن نیروهای خودی شده است. با تحقیقات که صورت گرفته آن ها نفوذی های گروه های مخالف مسلح دولت بوده اند.

چهارم؛ افرادی از گروه های طالبان و حزب اسلامی گلبدین حکمتیار در چارچوب دولت نیز نفوذ کرده اند و برای این دو گروه لابی گری می نمایند. همه اینها نماینگر این است که گروه های مخالف مسلح دولت نسبت به سال های اول حضور نیرو های بین المللی قدرتمند شده است.

به لحاظ سیاسی درست است که حکومت انتقالی، موقت و مردمی شکل گرفت اما این حکومت و نهاد های مختلف آن نهادینه نشده است و از درون فساد گسترده وجود دارد که آن را از درون می پوساند. حکومت در بیش از یک دهه نتوانسته کارکردهای خود را مطابق قانون اساسی انجام دهد. حکومت نتوانسته است حاکمیت خود را بر تمام خاک افغانستان بگستراند.

به لحاظ اقتصادی نیز، حکومت همچنان وابسته به کمک های جامعه بین المللی است. سیستم اقتصادی مشخص و تعریف شده ای شکل نگرفته است. حکومت در هیچ سالی نتوانسته است مالیات را از سراسر افغانستان جمع آوری نمایند. در بخش معادن نیز، دولت کنترل ندارند. بخش اعظم معادن در دست زورمندان و قومندانان سابق است. سرمایه های سرازیر شده نه منجر به بهبود وضعیت اقتصادی کشور نشده بلکه امروزه آن سرمایه ها به خاطر وضعیت بد امنیتی از کشور خارج می شود. وضعیت اقتصادی نشان می دهد که وضعیت چندان بهیود نیافته است.

دستاورد ما در بخش معارف به لحاظ کمی در مرکز خوب بوده است. مکاتب و دانشگاه های زیادی تاسیس شد. چندین هزار دانشجو وارد دانشگاه ها شدند اما به لحاظ کیفی هیچ کار صورت نگرفت. نیرو های انسانی فرسوده سیستم آموزشی را تصاحب نمودند و نگذاشتند که سیستم آموزشی جدید روی کار بیایند. اگر چه به لحاظ کمی رشد قابل ملاحظه صورت گرفت اما در بخش های زیادی از کشور، مکاتب بسته و سوخته شدند و دانش آموزان از سوی گروه های مخالف مسلح دولت تهدید شدند و پای شان از مکتب گرفته شد.

با این اوضاع، آیا می توان ادعا کرد که ماموریت نیرو های بین المللی در افغانستان موفق بوده است؟ با توجه به آمار ها و نظرسنجی ها، ماموریت نیرو های بین المللی را باید به دوره تقسیم کرد. دوره اول از اوایل حضور تا پایان سال 2005 میلادی. در این دوره نیرو های بین المللی در عرضه های مختلف موفق بوده است.

دوره دوم از پایان سال 2005 تا اکنون. در این دوران نیرو های بین المللی و نیرو های امنیتی افغانستان نتوانسته است دستاورد های دوره اول را حفظ نمایند. وضعیت امنیتی، اقتصادی، سیاسی افغانستان تا حدودی بدتر شده است.

عملکرد نیرو های بین المللی زمانی موفقیت آمیز می بود که حکومت افغانستان نهادینه شده، حاکمیت افغانستان گسترش می یافت، فساد از میان می رفت، گروه های مخالف مسلح دولت تضعیف می شد، کشت کوکنار از میان می رفت، افغانستان به لحاظ اقتصادی تا حدودی خودکفا می شد، وضعیت حقوق بشر بهبود می یافت و اکنون می شد دولت جدید با افتخار و به دور از تقلب و تخلف دولت گذشته را تحویل بگیرد.

کد (6)

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است