تخار جزء ولایات زون شمال شرقی کشور است. این ولایت با تاجیکستان از طریق دریای آمو مرز مشترک دارد. شانزده ولسوالی به مرکزیت شهر تالقان تقسیمات اداری این ولایت را می سازند. گفته می شود تالقان یک کلمه ی ترکی به معنی دشت خون است و بیانگر کشتار مردم در دوران حمله ی مغولان در این منطقه بوده است. در دوران جنگ های اخیر نیز این منطقه شاهد خشونت های دلهره آوری بوده است. بنگی تخار و تنگی فرخار نمونه هایی از این درگیری ها است.

مناطق جنوبی ولایت در ورسج و فرخار شامل ارتفاعات است و شیب عمومی زمین در این ولایت به سمت شمال غربی است و منهی به دریای آمو می گردد. شاخه ای از دریای آمو، درای کوکچه ، دریای فرخار و شاخه ای از دریای قندوز در این ولایت جاری هستند. دشت های وسیع ماورای کوکچه در سرسبزی معروف هستند و مناطق وسیعی در این منطقه به خصوص نواحی نزدیک به دریای آمو پوشیده از جنگل می باشد.

ترکیب جمعیتی ولایت تخار هرچند ناهمگون است ولی اکثریت ازبک در آن ساکن هستند. تاجیک ها و درصد کمی از هزاره های اهل سنت و پشتونها نیز دراین ولایت ساکن هستند. نکته ی قابل تامل در ترکیب جمعیتی ولایت تخار این است که مناطق جنوبی مانند ورسج و فرخار بیشتر تاجیک نشین است و مناطق مرکزی ازبک ها و در نهایت در ماورای کوکچه و در ولسوالی های درقد و ینگی قلعه به تعداد پشتونها اضافه می گردد. گوجرها اقوام کوه نشینی هستند که در ارتفاعات سردسیر فرخار زندگی می کنند و زندگی آنها قابل تامل است.

کشتزارهای وسیع شالی حاکی از پرآبی منطقه دارد. زراعت در ولایت تخار از رونق خوبی برخوردار است. گندم ، برنج ، صیفی جات و محصولات باغی در این ولایت به دست می آید و کشت ها اکثرا به دو فصل می رسد. با همه ی رونق زراعت در ولایت تخار عنوان می گردد که به دلیل تراکم جمعیت و نیز عدم حاصل خیزی زمین در سالهای اخیر و نبود امکانات و صنایع جانبی در کنار در دسترس نبودن بازارهای مصرف زراعت در این ولایت درآمد ناچیزی تولید می کند و اکثر مردم با مشکلات اقتصادی و معیشتی مواجه هستند.

نکته ی قابل تامل در ولایت تخار و درکل در تمام ولایات شمالی و شاید به نوعی درتمام افغانستان این است که برخی بانک های خصوصی از وضعیت اقتصادی مردم سوء استفاده کرده و با دادن وام هایی با بهره ی کلان آنها را با مشکلات حاد تری مواجه می سازند. گفته می شود بسیاری از مردم منطقه با گرفتن وام با بهره ی سنگین از این بانک ها آن را در زراعت مصرف می نمایند و این درحالی است که محصولات و در نهایت درآمد حاصل از آن کفاف بازپرداخت وام را نمی دهد و این مقروض شدن نتایج ناگواری چون به فروش رسیدن زمین یا دارایی های غیر منقول آنها را در پی دارد.

علاوه بر این ها ضعف اقتصادی در ولایت تخار موجب سوء استفاده های دیگری نیز در این ولایت شده است. گرایش های متعصبانه قومی و مذهبی در کنار جذب روز افزون مردم به طالبان و حتی گرایش هایی به وهابیت در این ولایت به چشم می خورد.

ولایت تخار ظرفیت های گسترده ای برای توسعه و رونق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی دارد. علاوه بر زمین و آب کافی ، معادن بسیاری در ولایت موجود است و نیز طبیعت زیبای منطقه می تواند گردشگران بسیاری را به خود جذب نماید. معدن نمک سرخ کلفگان که اکنون نیز مقداری از آن صادر می گردد و معدن نمک ولسوالی نمک آب که یکی از معادن بزرگ کشور محسوب می شود در کنار ذخایر دیگری چون گوگرد، ذغال سنگ و مس ثروت طبیعی فراوانی را به ولایت ارزانی داشته است که بهره برداری بهینه از آن در رفع مشکلات کاری و معیشتی راهگشا خواهد بود اما متاسفانه از این فرصت ها به خوبی بهره برداری نشده و نمی شود. حتی گفته می شود که قرار داد معدن نمک دارای برخی خدمات جانبی برای ولایت و مردم محل بوده است که طرف قرار داد از اجرای این موارد سرباززده و تاکنون آنها را عملی نساخته است.

سازندگی در ولایت تخار چندان خوب توصیف نمی شود. سرک قندوز به فیض آباد که از بین ولایت تخار و شهر تالقان می گذرد ساخته شده و برخی سرک ها و کوچه های داخلی شهر نیز قیر ریزی شده اند. شهر تالقان مرکز ولایت با همه ی زیبایی هایش و نیز نظم خاصی که به دلیل ماستر پلان خود دارد به حال خود رها شده و اثر چندانی از توسعه و خدمات رسانی شهری در آن دیده نمی شود. گفته می شود ماستر پلان تالقان را که در آن سرک ها کاملا منظم و راست در نظر گرفته شده اند ، آلمانیها در گذشته طراحی کرده اند. اما متاسفانه تاسیسات شهری تالقان به حال خود رها شده و تکمیل نگردیده اند و مردم از خدمات شهری بی بهره اند. سیستم آبرسانی ، فاضلاب و دیگر خدمات تکمیل نشده اند و تنها برق شهر که به صورت دیزیل ژنراتور ها تامین می شود چند ساعتی از ابتدای شب را روشن می نمایند.

مردمان تخار مهمان نواز و آرام به نظر می آیند و مذهب در میان آنها نفوذ بسیار دارد. با این وجود فعالیت های مدنی ، اجتماعی و گروهی چندان توسعه نیافته اند و آموزش همگانی و تاثیرگذار وجود ندارد. سه شبکه ی ملی ، آریانا و مهر در شهر تالقان دارای فرستنده هستند و مطبوعات در ولایت جایی باز نکرده است و دسترسی مردم به منابع آگاهی دهنده بسیار ضعیف می باشد.

دسترسی به مکاتب و لیسه ها برای بیشتر مردم میسر است و دانشگاه تخار به عنوان مرکز زون شمال شرق با دارا بودن پنج دانشکده در رشته های زراعت، تعلیم و تربیه، مهندسی ساختمانی، ادبیات، شرعیات مشغول فعالیت می باشد و ساختمان جدید آن در بیرون شهر در حال تاسیس است.


عالم خراسانی

>>>   باید در راس ولایت یک شخص روشنفکر و دارای تحصیلات عالی باشد و بلدیت با زبان خارجی داشته باشد، تا خود بتواند با سفر های خارجی و ارتباطات با جامعه بین المللی با طرح پلان های مشخص زمینه باز سازی ولایت را فراهم نماید.زیرا قسمی که دیده میشود ،دولت فعلی در طی سیزده سال گذشته هیچ توجهی در جهت باز سازی این ولایت به خرچ نداده است.خوست که قبلاً یک ولسوالی مربوط ولایت پکتیا بود، به یک ولایت درجه اول تبدیل شده است، اما ولایت تخار به مراتب از حالت قبلی خویش عقب مانده تر شده است.

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است