عید قربان از اعیاد بزرگ مردم افغانستان است که مردمان این کشور جشن‌های بزرگی را در این ایام بر پا می‌کنند و با شکوه خاصی از این عید بزرگ اسلامی تجلیل به عمل می‌آورند.

در آستانه فرا رسیدن عید قربان جنب و جوش خاصی در میان مردم افغانستان پدید می‌آید و همگی خود را برای رسیدن این عید بزرگ آماده می‌کنند. خرید و تهیه لباس نو، از روزهای قبل از رسیدن عید آغاز می‌شود و کسب و کار پارچه فروشان و خیاط‌های افغانستان در این ایام و عید فطر از رونق خاصی برخوردار است. اغلب لباس‌های که در این ایام تهیه می‌شود همان لباس‌های محلی مردم افغانستان است که توسط خیاط های محلی دوخته و آماده می‌شود.

محل کسب و کار شیرینی فروش‌ها، آجیل‌پزی‌ها و میوه‌فروشان نیز در آستانه عید قربان پر رفت و آمد است و مردم با خوشحالی خاصی در حال خرید نیازهای ایام عید هستند و بسیاری از مردم نیز از روستاها در این ایام برای خرید به شهرها می‌آیند.

یک روز پیش از رسیدن عید که همان روز عرفه است تعطیلات عید قربان در افغانستان آغاز می‌شود و 4 روز به صورت رسمی اداره های دولتی تعطیل است.

با فرا رسیدن صبح اول عید قربان مردم افغانستان آن را جشن می‌گیرند و تمام اقشار جامعه به قدر توان خویش لباس نو می‌پوشند و سپس به برای بجا آوردن نماز عید قربان به سوی مساجد و تکایا رهسپار می‌شوند و بعد از بجا آوردن نماز یکدیگر را در آغوش گرفته و عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند. پس از نماز عید و بر طبق احکام اسلامی و کسانی که قبلا به خانه خدا مشرف شده‌اند به کشتارگاه‌ها مراجعه نموده و هر کس به قدر توان خود اقدام به خرید گوسفند، گاو و شتر می‌کند که البته اغلب گوسفند خریداری می‌شود.

محمد آصف آهنگ در کتاب «کابل قدیم» در مورد قربانی کردن مردم کابل در ایام عید که البته در تمام مناطق افغانستان سنت قربانی کردن یکسان است، چنین نوشته است: «مردم پس از بجا آوردن نماز عید بقدر توان خویش بر طبق احکام اسلام، گوسفند، گاو و شتر را در راه خدا ذبح می‌کنند و آن را 3 قسمت می‌کنند.

یک قسمت آن از قربانی‌کنندگان است و یک قسمت آن به همسایه‌ها و اقارب و قسمت سوم آن بین فقرا تقسیم می‌گردد.

پس از قربانی کردن، مردم ابتدا به دیدار بزرگان و سپس اقوام و همسایه‌های خود می‌روند و یکدیگر را در آغوش گرفته و با گفتن «داخل حاجی‌ها و غازی‌ها» عید را به هم دیگر تبریک می‌گویند.

«داخل حاجی ها و غازی ها» در نقاط مختلف افغانستان به گونه‌های مختلف گفته می‌شود و منظور از این جمله آن است که شما هم اگر چه به حج نرفته‌اید ولی از ثواب حاجی‌ها و غازی‌ها بهره مند شوید.

«غازی‌ها» در افغانستان به سرداران و فاتحان جنگ که بیشتر در مقابل تجاوزات بیگانگان از خود رشادت نشان داده‌اند گفته می‌شود و گفتن این جمله نشان از روح حماسی مردم افغانستان دارد که یاد و نام سرداران و فاتحان جنگ را گرامی می‌دارند.

آنگونه که آصف آهنگ در کتاب کابل قدیم نوشته است: شهروندان کابل در هنگام بغل کردن یکدیگر این کلمه را یاد می‌کنند که «داخل حاجی‌ها و غازی‌ها باشید» این 2 کلمه نزد شهروندان کابل گرامی است که به حج بروید و یا با کفار بجنگید که حاجی یا غازی شوید.

بازی‌های محلی نیز در ایام عید از رونق خاصی برخوردار است که گودی پران، «بادبادک‌بازی» از معروف‌ترین این بازی‌ها است که در بیشتر مناطق افغانستان رایج است و همه مردان از بزرگ و کوچک در این بازی مشارکت دارند.

بادبادک‌بازی از سالیان قدیم در افغانستان رایج بوده و هست و اکثریت مردم افغانستان به خصوص پسران جوان، در دامنه کوه‌ها و یا بر روی بام‌های منازل و یا در میدان‌های وسیع این بازی را انجام می‌دهند.

«بزکشی»،«پهلوانی»،«کمان‌کشی»،«چوب‌بازی»،«خروس‌جنگی» و انواع بازی‌های دیگر نیز در ایام عید در افغانستان رایج است.
تخم مرغ جنگی
کشتی پهلوانی
خروس جنگی
عیدی بردن به خانه نوعروسان در ایام عید قربان، از دیگر سنت‌های مردم افغانستان است که در اغلب مناطق افغانستان وجود دارد.

در این سنت قدیمی، یک روز قبل از عید، خانواده داماد برای نو عروس خود که در دوران نامزدی به سر می‌برد، هدایایی از جمله گوسفند قربانی را تزیین کرده و آن را به منزل عروس می‌برند.

استفان نادری

مهلت ارسال نظر برای این مطلب تمام شده است